ΤΙΜΑΙΟΣ

ΠΛΑΤΩΝ
ΑΠΟΣΜΑΣΜΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΤΙΜΑΙΟ
Εις την Αίγυπτον, αρχίζει ο Κριτίας, εις το Δέλτα, εκεί πού εις την κορυφήν πού διαχωρίζεται το ρεύμα του Νείλου, υπάρχει μία έκτασις που λέγεται Σαϊτικός νoμός η μεγαλυτέρα πόλις του νομού αυτού ήτο η Σάϊς, από την οποίαν κατήγετο και ο βασιλεύς Άμασις . Οι κάτοικοι θεωρούν ως αρχηγόν της πόλεως των μίαν θεάν, η οποία εις μέν την Αιγυπτιακήν γλώσσαν ονομάζεται Νηίθ, εις δε την Ελληνικήν όπως υποστηρίζουν αυτοί, Αθηνά αγαπούν πολύ τους Αθηναίους και ισχυρίζονται, ότι κατά κάποιον τρόπον είναι συγγενείς των . Εκεί λοιπόν όταν επήγεν ο Σόλων, καθώς είπεν ετιμήθη με εξαιρετικάς τιμάς από τους κατοίκους
και ζητών πληροφορίας δια την παλαιάν ιστορίαν της χώρας από τους ιερείς εκείνους πού την εγνώριζον πολύ καλά ανεκάλυψεν ότι ούτε αυτός ο ίδιος ούτε άλλος κανείς Έλλην εγνώριζε τίποτε σχεδόν δια τα παλαιά. Και όταν κάποτε ηθέλησε να τους παρασύρη εις συζήτησιν δια τα παλαιά ήρχισε να τους λέγη διά τας αρχαιοτάτας παραδόσεις των Αθηναίων, διά τον Φορωνέα, ο οποίος εθεωρήθη ως ο πρώτος άνθρωπος, και δια την Νιόβην διηγήθη επίσης διά τον Δευλαλ’ιωνα και την Πυρράν, πως διεβίωσαν μετά τον κατακλυσμόν, και διά τους απογόνους των, και προσεπάθησε να καθορίση πόσα έτη παρήλθον από όσα έλεγε, και να χρονολογήση. Κάποιος από τους ιερείς, πολύ ηλικιωμένος, του είπε τότε: << Σόλων, Σόλων, σείς οι Έλληνες είσθε αιωνίως παιδιά κανείς Έλλην δεν είναι γέρων >> . Ο Σόλων άμα ήκουσε αυτά, του είπε: << Πώς γίνεται αυτό, τι εννοείς με αυτά που λέγεις;>> Και εκείνος απήντησεν : << Όλοι είσθε νέοι κατά την ψυχήν, διότι δεν έχετε μέσα εις την ψυχήν σας καμμίαν παλαιάν γνώσιν δια την αρχαίαν παράδοσιν, ούτε και κανένα μάθημα παλαιόν από την παλυκαιρίαν. Αίτια αυτού του φαινομένου είναι η εξής : Πολλαί καταστροφαί ανθρώπων έχουν γίνει και θα γίνουν από πολλά αίτια , αι πλέον μεγαλυύτεραι από πυρκαϊάς και κατακλυσμούς, και αι μικρότεραι από αμέτρητα άλλα αίτια . Π.χ , η παράδοσις που επικρατεί εις την χώραν σας , ότι δηλαδή κάποτε ο Φαέθων , ο υιός του Ηλίου , αφού έζευξε το άρμα του πατρός του, επειδή δεν είχε την ικανότητα να ακολουθήση τον ίδιον με τον πατέρα του δρόμον , και τα επί της επυρπόλησε και και αυτός κτυπηθείς από κεραυνόν εφονεύθη , αυτό λέγεται ως μύθος , ενώ η πραγματικότης είναι η « παράλλαξις » των πέριξ της γής περιφερομένων ουρανίων σωμάτων και η καταστροφή από το άφθονον πυρ κατά μακροχρόνια διαστήματα των επί της γής ευρισκομένων όντων . Τότε λοιπόν όσοι κατοικούν εις τα όρη και εις υψηλούς και εις σε ξηρούς τόπους καταστρέφονται περισσότερον από εκείνους που κατοικούν πλησίον των ποταμών και της θαλάσσης. Εις την χώραν μας όμως ο Νείλος , ο οποίος και κατά τα άλλα είναι σωτήρ μας , μάς σώζει και εις τοιαύτας περιπτώσεις αμηχανίας υπερεκχειλίζων . Όταν εξ άλλου οι θεοί , καθαρίζοντες την γήν , την καταπλημμυρίζουν με νερά , όσοι ευρίσκονται εις τα όρη σώζονται , όπως π.χ. οι βουκόλοι και οι βοσκοί , όσοι όμως κατοικούν εις τα πόλεις σας παρασύρονται από τους ποταμούς εις την θάλασσαν . Εις την χώραν μας όμως εδώ ούτε τότε ούτε άλλοτε πίπτει εκ των άνω νερό επάνω εις την γήν , αλλ’ αντιθέτως φυσικώτατα αναδύεται εκ των κάτω προς τα άνω . Εξ αιτίας αυτών λοιπών των αιτίων αι παραδόσεις της χώρας μας λέγεται ότι είναι παλαιόταται . Η αλήθεια όμως είναι ότι εις όλα τα μέρη , όπου ο χειμών ή η ζέστη δεν είναι υπερβολικά , υπάρχει πάντοτε το γένος των ανθρώπων , άλλοτε πολυάριθμον και άλλοτε ολιγάριθμον . Όσα ωραία η μεγάλα η καθ’ οιονδήποτε τρόπον αξιόλογα έχουν γίνει ή εις την χώραν σας ή εις την ιδικήν μας ή εις άλλον τόπον από όσους γνωρίζομεν εξ ακοής , όλα αυτά είναι από παλαιούς χρόνους γραμμένα εδώ εις τους ναούς μας και έχουν διασωθή . Εις την χώραν σας όμως καθώς και εις άλλας χώρας , όσα κάθε φορά έχουν διοργανωθή ώστε να είναι κατάλληλα διά τα γράμματα και διά τα άλλα όσα είναι αναγκαία εις τας πόλεις , έρχεται κατά καθωρισμένα χρονικά διαστήματα σαν φοβερά ασθένεια εναντίον τους ρεύμα από τον ουρανόν και αφήνει ζωντανούς μόνον τους αγραμμάτους και αμορφώτους από σας , ώστε γίνεσθε εξ αρχής πάλιν σαν νέοι , χωρίς να γνωρίζετε τίοτε από τα παλαιά πού τυχόν έγιναν είτε εις την ιδικήν μας είτε εις την ιδικήν σας χώραν . Όσα λοιπόν είπες προηγουμένως , Σόλων , δια τας ιδικάς σας παραδόσεις περί γενεαλογιών , ελάχιστα διαφέρουν από παιδικά παραμύθια διότι σείς ενθυμείσθε μόνον ένα κατακλυσμόν της γής , μολονότι προηγουμένως έχουν γίνει πολλοί κατόπιν δεν γνωρίζετε ότι εις την χώραν σας έζησε το πλέον ωραιότερον και το πλέον καλύτερον ανθρώπινων γένος από το οποίον κατάγεσαι και σύ και οι συμπολίται σου , διότι τέλος πάντων διεσώθη ολίγον σπέρμα σεις όμως το εξεχάσατε , διότι και οι απόγονοι των διασωθέντων επί πολλάς γενεάς απέθνησκον χωρίς να γνωρίζουν να γράφουν . Διότι κάποτε , Σόλων , πρίν από τον μεγάλον κατακλυσμόν , η σημερινή πόλις των Αθηναίων υπήρξεν αρίστη εις τον πόλεμον και γενικώς εις την διακυβέρνησίν της ήτο τελεία . Εις την πόλιν εκείνην λέγεται ότι έγιναν κάλλιστα έργα και διεμορφώθησαν τα πλέον άριστα πολιτεύματα , από όσα ημείς έχομεν ακούσει ότι υπήρξαν επί της γής .
Άμα ήκουσεν αυτά ο Σόλων , όπως μου είπεν , εθαύμασε και έδειξε πολύ μεγάλην προθυμίαν να μάθη περισσότερα , παρακαλών τους ιερείς να του διηγηθούν όλα γενικώς και με κάθε λεπτομέρειαν διά τους αρχαίους συμπολίτας του . Ο ιερεύς λοιπόν του είπε : « Δεν υπάρχει λόγος να μην το κάμω , Σόλων , αλλά θα σου τα ειπώ και προς χάριν σου και χάριν της πόλεως σας , πρό πάντων όμως χάριν της θεάς , η οποία και την ιδικήν σας και την ιδικήν μας χώραν επροστάτευσε και ανέθρεψε και εμόρφωσε , την ιδικήν σας χίλια χρόνια πρωτύτερα , αφού επήρε το σπέρμα δια σας από την γήν και τον Ήφαιστον , και αργότεραν την ιδικήν μας . Εις τα ιερά μας βιβλία είναι γραμμένον , ότι η διοργάνωσις πόλεως εδώ έγινε πρό οκτώ χιλιάδων ετών . Θα σου διηγηθώ λοιπόν με λίγα λόγια δια τους νόμους που είχαν και διά το πλέον ωραιότερον που έκαμαν οι προ εννέα ετών συμπολίται σου άλλοτε , όταν θα έχωμεν ευκαιρίαν , θα είπωμεν τας λεπτομέρειας δι’ όλα αυτά , αφού θα έχωμεν εμπρός μας τα ίδια κείμενα . Τους νόμους λοιπόν της πόλεως εκείνης εξέτασε τους εν αντιπαραβολή προς τους εδώ . Διότι θα εύρης εδώ πολλά παραδείγματα των νόμων που υπήρχον τότε εις την πόλιν σας εν πρώτοις θα ίδης ότι το ιερατικόν γένος έιναι τελείως ξεχωριστόν από τα άλλα ύστερα απ’ αυτά και η τάξις των τεχνιτών είναι ξεχωριστά ωργανωμένη , διότι εργάζεται απομονωμένη από τας άλλας , χωρίς να αναμειγνύεται με αυτάς το ίδιον και η τάξις των βοσκών , των κυνηγών και των γεωργών . Ασφαλώς έχεις αντιληφθή ότι και η τάξις των πολεμιστών εδώ είναι ξεχωριστή από τας άλλας , και ότι αυτούς κατά νόμον δεν επιτρέπεται να ασχολούνται εις τίποτε άλλο εκτός από τον πόλεμον . Θα παρετήρησες εξ άλλου , ότι ο οπλισμός τους είναι ασπίδες και δόρατα , με τα οποία πρώτοι απ’ όλους τους Ασιάτας ωπλίσθημεν ημείς , διότι μας τα εδίδαξαν η θεά , όπως είχε διδάξει και σας πρώτους εις εκείνους τους τόπους . Όσον αφορά την μόρφωσιν , βλέπεις βέβαια πόσην φροντίδα κατέβαλεν εξ αρχής ο νόμος διά την τακτοποίησιν των πάντων , μέχρι της μαντικής και της ιατρικής που ασχολείται με την υγείαν , αφού εφήρμοσε τας θείας αυτάς επιστήμας εις τας ανθρώπινας αναγκάς και εσυστηματοποίησε όλας τας γνώσεις που προέρχονται από αυτάς . Η θεά λοιπόν ίδρυσε πρώτην την ιδικήν σας πόλιν , αφού εφήρμοσε όλην αυτήν την οργάνωσιν και τακτικήν , εδιάλεξε τον τόπον όπου εγεννήθητε , αφού επρόσεξε καλά την ευκαρασίαν των εποχών του έτους και κατενόησεν , ότι θα αναδείξη ανθρώπους πολύ συνετούς . Εζούσαν λοιπόν εις την πόλιν τους χρησιμοποιούντες τοιούτους νόμους και διοικούμενοι πάρα πολύ καλά , και είχον υπερβάλει όλους τους ανθρώπους εις κάθε είδος αρετής , όπως ήτο φυσικόν , αφού ήσαν γέννημα και θρέμμα θεών .
Θαυμάζονται λοιπόν πολλά και μεγάλα έργα της πόλεως σας γραμμένα εδώ , ένα όμως υπερέχει κατά μέγεθος και την αρετήν . Λέγουν δηλαδή τα βιβλία μας , πόσην εχθρικήν δύναμιν κατέστρεψε κάποτε η πόλις σας , δύναμιν , η οποί; Με αλαζονείαν , αφού εξώρμησεν από έξω , από τον Ατλαντικόν ωκεανόν , επήρχετο ταυτοχρόνως κατά της Ευρώπης και της Ασίας . Διότι τότε το εκεί πέλαγος ημπορούσε κανείς να το περάση , επειδή εις την είσοδον του , την οποίαν σεις ονομάζετε στήλας του Ηρακλέους , είχε μίαν νήσον η νήσος αυτή ήτο μεγαλυτέρα από την Λιβύην και την Ασίαν ηνωμένας , και απ’ αυτήν εκκινούντες οι τότε άνθρωποι ηδύναντο να αποβιβασθούν εις τας άλλας νήσους , και από αυτάς κατόπιν εις ολόκληρον την απέναντι ήπειρον την ευρισκομένην γύρω από τον αληθινόν εκείνον ωκεανόν . Διότι τα μέρη αυτά που ευρίσκονται εντεύθεν του στομίου που ανεφέραμεν , φαίνονται σαν λιμήν με κάποιαν στενήν είσοδον τα εκείθεν όμως του στομίου είναι πραγματικός ωκεανός , και η ξηρά που το περικλείει πολύ δικαιολογημένα και αληθώς δύνανται να ονομασθή ύπειρος . Εις την νήσον λοιπόν αυτήν Ατλαντίδα ωργανώθη μεγάλη και αξιοθαύμαστος δύναμις βασιλέων , η οποία εκυριάρχει εις ολόκληρον την νήσον καθώς και εις πολλας νήσους και τμήματα της ηπείρου εκτός τούτων οι βασιλείς εκείνοι εξουσίαζον , από τα εντεύθεν του στομίου μέρη , την Λιδύην μέχρι της Αιγύπτου και την Ευρώπην μέχρι της Τυρρηνίας . Ολόκληρος λοιπόν η δύναμις αυτή , αφού συνεκεντρώθη και ενοποιήθη, επεχείρησε τότε με μίαν εξόρμησιν της να υποδουλώση και τον ιδικόν μας τόπον και τον ιδικόν σας και ολόκληρον τον εντεύθεν του στομίου . Την εποχήν εκείνην , Σόλων , η δύναμις της πόλεως σας ανεδείχθη εξαιρετική μεταξυ όλων των ανθρώπων και εξ αιτίας της αρετής και εξ αιτίας της ανδρείας της . Διότι αφού εξεπέρασεν όλους κατά την ανδρείαν και τας πολεμικάς τέχνας , είτε αρχηγεύουσα των Ελλήνων είτε και τελείως μόνη της κατ’ ανάγκην , διότι οι άλλοι την εγκατέλειψαν , αφού έφθασεν εις το χείλος της καταστροφής , κατενίκησε τους επιδρομείς , έστησε τρόπαια εναντίον των ημπόδισε να υποδουλωθούν όσοι ακόμη δεν είχον υποδουλωθή και απηλευθέρωσε , χωρίς καμμίαν αξίωσιν , όλους ημάς τους άλλους που είμεθα εντεύθεν των Ηρακλείων στηλών . Μετά παρέλευσιν αρκετού χρόνου όμως έγιναν φορεροί σεισμοί και κατακλυσμοί και εντός ενός τρομερού ημερονυκτίου ολόκληρος ο στρατός σας ετάφη εις την γήν , και εξηφανίσθη επίσης βυθισθείσα εις την θάλασσαν η νήσος Ατλαντίς . Δι’ αυτό ακριβώς και τώρα το μέρος εκείνο του ωκεανού είναι αδιάβατον και αδιερεύνητον , διότι εμπόδιζε ο πολύ ολίγον υπό τη επιφάνειαν της θαλάσσης πηλός , τον οποίονεδημιούργησεν η νήσος,όταν κατεβυθίσθη.