Mέσα Μαζικής Επικοινωνίας

Η δύναμη που διαθέτουν τα παραδοσιακά ΜΜΕ εξακολουθεί να είναι πολύ μεγάλη.[1] Η προσωνυμία «Τέταρτη εξουσία» αποτυπώνει εύγλωττα αυτή την πραγματικότητα. Ας ελπίσουμε ότι τα Μέσα κοινωνικής δικτύωσης (διαδίκτυο, φέισμπουκ, αγγλικός νεολογισμός του 2003, τουίτερ, 2006) θα βοηθήσουν στην απαραίτητη πολυφωνία και τον εκδημοκρατισμό της κοινωνίας. Ο Bolinger (1980: 163) παρατηρεί με πικρόχολη ειρωνεία: «Στη σημερινή κοινωνία

η Δευτέρα Παρουσία θα περάσει απαρατήρητη, αν κρατηθεί μακριά από τα ΜΜΕ».[2] Όπως επισημαίνει ο Π. Πολίτης,[3] «το πρόβλημα με τα ΜΜΕ είναι ότι λίγο ή πολύ εξαρτώνται από οικονομικούς και πολιτικούς παράγοντες, οι οποίοι τα χρησιμοποιούν ως εργαλεία για την αύξηση της δύναμής τους. Η «αμεροληψία» τους, επομένως, αν δεν αποτελεί μύθο, τίθεται πολλάκις εν αμφιβόλω».

   Στον έντυπο και ηλεκτρονικό τύπο κυριαρχούν εκφραστικά κλισέ (ραγδαίες εξελίξεις), λέξεις με έντονο βιωματικό περιεχόμενο (λαμόγιο, σάλος, χαστούκι στην κυβέρνηση) και επίθετα που εντυπωσιάζουν (σατανικός, σκανδαλώδης). Η λέξη σκάνδαλο βρίσκεται μονίμως στο επίκεντρο και είναι βέβαια ποικίλης έντασης (διαβόητο, καραμπινάτο, πολύκροτο) και προέλευσης (αθλητικό, δημόσιο, διατροφικό, εξοπλιστικό, ερωτικό, οικονομικό, περιβαλλοντικό, πολιτικό, ροζ (= σεξουαλικό), χρηματιστηριακό. Υπάρχουν σκάνδαλα κατασκοπείας, παιδεραστίας, υποκλοπών, χρηματισμού, κ.ά.

Χριστόφορος Χαραλαμπάκης

    Πανεπιστήμιο Αθηνών

---

[1] Lavoinne, 2004. Για τους μηχανισμούς λειτουργίας του πολιτικού λόγου, στον αντίποδα της ξύλινης γλώσσας, βλ. Δημ. Αγγελίδης, «Η γλώσσα της εξουσίας + η εξουσία της γλώσσας», Εφημ. Ελευθεροτυπία, Έντυπη Έκδοση Έψιλον, Κυριακή 20 Σεπτεμβρίου 2009.

[2] In today’s society, the Second Coming will come and go unnoticed, if it is kept away from the media.

[3]«Μέσα μαζικής ενημέρωσης το επικοινωνιακό πλαίσιο και η γλώσσα τους», στο www.komvos.edu.gr