Για τα λεφτά και το Εγώ τα κάνουν όλα.

Αρχηγός της σωματοφυλακής του Κωλέττη και θησαυροφύλακας ο Μακρυγιάννης. Ο Γιάννης Μακρυγιάννης: <<διόρισε η κυβέρνηση τον Κωλέττη διευθυντή και εμένα φρουρά του να φυλάμε τα χρήματα οπούχε μαζί του για μιστούς…. Και γιόμωσε τον Γκούρα ο Κωλέττης λίρες. Του γιόμισε το δισάκι του από

αυτές και από τα λάφυρα του Νοταρά και Σισίνη και αλλουνών…. Μπήκε ο Γκούρας με τους ανθρώπους του εις το σπίτι του Σισίνη και του πήραν όλον του τον βίον και τα ζωντανά και τα πήγαν εις την Αθήνα. Και τα μαγαζιά και τα γεννήματα αυτηνών και όλης της συντροφιάς τα πήραν όλα>>

Και από τη στιγμή η κυβέρνηση μίσθωσε τους Ρουμελιώτες για τον εμφύλιο πόλεμο ο πατριωτισμός έγινε αντικείμενο συναλλαγής.  Οι αγωνιστές έγιναν μισθοφόροι. Όποιος πληρωνόταν πολεμούσε.

<<Αφού αυτή η διαφθορά των μισθών και των βαθμών διεδόθη εις όλους, ο λαός ετραβήχθη εις το πολεμικί χρέος, στηριζόμενος εις τα μισθωτά στρατεύματα>>

Η συνήθεια των νησιωτών να μην πολεμούν χωρίς μισθό, διαδόθηκε και στους αγωνιστές της ξηρας. Οι λίρες του αγγλικού δανείου επέτυχαν ό,τι δεν κατόρθωσαν οι τουρκικές στρατιές. Τα άτακτα στίφη των μισθοφόρων ξεχύθηκαν σε όλες τις επαρχίες, λεηλατώντας και καταστρέφοντας τα πάντα. Δεν άφησαν λίθον επί λίθου. Η Γαστούνη για παράδειγμα κατεστράφηκε ολόκληρη. Μόνο δύο σπίτια όπου κατοικούσαν ξένοι φιλέλληνες έμειναν όρθια. Οι πρόκριτοι διασκορπίστηκαν. Ο Σισίνης πέρασε στην Ζάκυνθο, ο Νικηταράς, ο Λόντος και ο Ζαίμης κατέφυγαν σε φίλους στη Ρούμελη, γιατί χαρακτηρίστηκαν προδότες και διατάχθηκε η σύλληψη και η φυλάκισή τους. Τα στρατιωτικά σώματα των τελευταίων, από χίλιους πεντακόσιους περίπου μισθοφόρους Ρουμελιώτες, μόλις άκουσαν και είδαν τις αγγλικές λίρες λιποτάχτησαν και ενώθηκαν με τα κυβερνητικά του Κωλέττη, γιατί <<τους υποσχέθηκαν λαγούς με πετραχήλια, ήτοι βαθμούς και λίρες>>

Ο γιος του Κολοκοτρώνη Πάνος σκοτώνεται έξω από την Τρίπολη. Κεραυνός χτύπησε το Γέρο του Μοριά. Τον έκαψε, τον λύγισε. Έγινε ράκος. Έχασε τη δύναμη του, του κουράγιο του, δεν ήθελε να μιλήσει με κανέναν και ζωντανός-νεκρός παραδίδεται και φυλακίζεται στην Ύδρα, από αχρείους, που παρίσταναν την κυβέρνηση. Ο θάνατος του Πάνου ήταν ανέλπιστο δώρο για τους κυβερνητικούς, διότι παρόπλισε το μόνο άτομο που ήταν σε θέση να αντιταχθεί στα άνομα σχέδιά τους.

<< Ο Κολοκοτρώνης από την υπερβολικήν λύπην του, αφού εφονεύθη ο υιός του, απενεκρώθει και έπεσεν εις λήθαργον, ώστε έχασε τις αισθήσεις του και έμεινε απαρηγόρητος. Δεν εδέχετο πλέον να κάμωμεν ομιλίαν, ουδέν σχέδιον, ουδέν κανέν κίνημα….>

Η διχόνοια και ο αλληλοσπαραγμός απλώθηκαν σε όλη τη χώρα. Η πρώτη δόση του δανείου των 800.000 λιρών εξανεμίστηκε και μοιράστηκε σε λουφέδες και εξαγορές συνειδήσεων. Το τι έγινε σε αυτή τη φρικτή εισβολή δεν λέγεται. Οι περισσότεροι ιστορικοί διστάζουν να περιγράψουν τα γεγονότα. Πρωταγωνιστές ο Γκούρας και ο Καραϊσκάκης. Δεν τους πήραν άδικα τους βαθμούς του στρατηγού. Ανείπωτα τα δεινά που τράβηξε ο ανύποπτος αθώος πληθυσμός. Εξευτελισμοί, βασανιστήρια, λεηλασίες, βιασμοί, κυριολεκτικά φωτιά και τσεκούρι. Κατά τη διάρκεια αυτής της τρίμηνης κατοχής έγιναν σημεία και τέρατα, που δεν τα χωρά ο νους του ατόμου. Ας αφήσουμε, όμως τους πρωταγωνιστές να μας διηγηθούν τα γεγονότα:

Γράφει ο Μακρυγιάννης και αυτός ένας από τους εισβολείς.:

<<Γύμνωσαν τα χωριά. Κατεβαίνομε εις το ποτάμι. Ήταν κατεβασμένο, οτ’ήταν χειμώνας των Χριστουγέννων. Εγώ με το άτι μου κι άλλα ζώα δυνατά, κιντυνέψαμε να περάσουμε… Εις το δρόμο εύρανε τέσσερους Πελοποννήσιους και τους πιάνουν με την αράδα περάσαν τους μισούς από το ασκέρι εις το νώμο τους… βλέπω όλη αυτήνη την τυραγνία απούκαναν αυτηνών των ανθρώπων και τους αφανίσαν στο ποτάμι και καταμαύρισαν σαν Αράπηδες από το κρύγιο….και τους αφήσαν γυμνούς και κλαίγαν σαν μικρά παιδιά. Σηκωθήκαμε και πήγαμε πίσω στ΄ Ανάπλι, αφου γυμνώσαμε τους δύστυχους κατοίκους και τους φάγαμε τα φταχτά τους>>

Οι Ρουμελιώτες:<< Εφέροντο ως Τούρκοι και μόνον αιχμαλωσία δεν εγίνετο. Αλλά και πολλοί μεταξύ αυτών ήσαν τω όντι Τούρκοι ελθόντες δια τον λουφέν… κατεβασάνιζον και τους κατοίκους και γυναίκας παραβιάζοντες. Έσπευσαν να μεταβώσιν ως σμήνος εκρίδων εις την Πελοπόννησον προς λαφυραγωγίαν, και αρχηγού των σωμάτων τούτων του Κωλέττου όντος, διέπραξαν όσα και αυτοί οι Τούρκοι>>

Από το βιβλίο του Θεόδωρου Δημοσθ. Παναγόπουλου

Τα Ψιλά Γράμματα της Ιστορίας.