Ανιχνεύουν καρκίνο από την αναπνοή

Σημαντική ερευνητική δράση μεταδιδακτορικός υπότροφος Μιχάλης Κουρέας και ο επιστημονικός υπεύθυνος του έργου Ανδρέας Τσακάλωφ στο εργαστήριο Ερευνητικό πρόγραμμα για την πρώιμη

διάγνωση του καρκίνου του πνεύμονα για πρώτη φορά πανελλαδικά στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας – Στην ερευνητική ομάδα ο καθηγητής Κωνσταντίνος Γουργουλιάνης Σημαντικό βήμα στην κατεύθυνση της πρώιμης και έγκαιρης διάγνωσης του καρκίνου του πνεύμονα αποτελεί το ερευνητικό πρόγραμμα που υλοποιείται για πρώτη φορά πανελλαδικά, με στόχο την ανίχνευση του προβλήματος από την αναπνοή. Το συγκεκριμένο ερευνητικό πρόγραμμα υλοποιείται στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας με τη συνεργασία του Εργαστηρίου Επιδημιολογίας και της Πνευμονολογικής Κλινικής του Πανεπιστημιακού Γενικού Νοσοκομείου Λάρισας. Ρεπορτάζ: ΓΛΥΚΕΡΙΑ ΥΔΡΑΙΟΥ Στόχος είναι η ανάπτυξη διαγνωστικής μεθοδολογίας που βασίζεται στην ανίχνευση βιοδεικτών στον εκπνεόμενο αέρα, δηλαδή χαρακτηριστικών χημικών ενώσεων, που είτε σχετίζονται με τον καρκίνο του πνεύμονα, είτε υποδηλώνουν την πιθανότητα μελλοντικής εμφάνισης της συγκεκριμένης νόσου. Το ερευνητικό πρόγραμμα με τίτλο «Ανάπτυξη και εφαρμογή μεθοδολογίας GC-MS για την πρώιμη διάγνωση του καρκίνου του πνεύμονα μέσω του προσδιορισμού βιοδεικτών στον εκπνεόμενο αέρα», που υλοποιείται για πρώτη φορά σε ερευνητικό επίπεδο πανελλαδικά, χρηματοδοτείται από το ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος στο πλαίσιο χορήγησης μεταδιδακτορικών υποτροφιών για νέος ερευνητές και από ίδιους πόρους της ερευνητικής ομάδας. Η ανάλυση του εκπνεόμενου αέρα του κάθε ατόμου που εξετάζεται, αναδύεται ως μια πολύ υποσχόμενη, μη επεμβατική, λιγότερο απαιτητική και σημαντικά φθηνότερη μέθοδος για την πρόωρη διάγνωση του καρκίνου του πνεύμονα και ακόμα για τον προληπτικό έλεγχο του πληθυσμού. Βασίζεται στην ανίχνευση και τον ποσοτικό προσδιορισμό στην εκπνοή των χαρακτηριστικών πτητικών οργανικών ενώσεων (Volatile Organic Compounds-VOCs) που υποδεικνύουν την παρουσία της νόσου. Στην ερευνητική ομάδα συμμετέχουν οι Μιχαήλ Κουρέας (μεταδιδακτορικός ερευνητής υπότροφος) μηχανικός Περιβάλλοντος, διδάκτωρ τμήματος Ιατρικής Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, Ανδρέας Τσακάλωφ (επιβλέπων - επιστημονικός υπεύθυνος) αναπληρωτής καθηγητής Ιατρικής Χημείας Ιατρικού Τμήματος Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, Κωνσταντίνος Ι. Γουργουλιάνης καθηγητής Πνευμονολογίας του Ιατρικού Τμήματος Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, διευθυντής Πνευμονολογικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, Χρήστος Χατζηχριστοδούλου καθηγητής Υγιεινής και Επιδημιολογίας Ιατρικού Τμήματος του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, διευθυντής Εργαστηρίου Υγιεινής και Επιδημιολογίας και Σίχα Λαΐλα ειδικευόμενη Πνευμονολογίας, Πνευμονολογική Κλινική Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Λάρισας.   Σημαντικές προοπτικές Για την πιλοτική εφαρμογή και αξιολόγηση της μεθόδου θα συσταθεί ομάδα 50 ασθενών από την Πνευμονολογική Κλινική του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας που πάσχουν από καρκίνο του πνεύμονα σε διάφορα στάδια και ακολουθούν διαφορετικές θεραπευτικές αγωγές. Παράλληλα, θα ενταχθεί στην μελέτη ομάδα 50 εθελοντών, που είναι αντιπροσωπευτικοί του υγιούς πληθυσμού. Οι πιθανές διαφοροποιήσεις στις ουσίες που εντοπίζονται στον αέρα που εκπνέεται από τον κάθε εξεταζόμενο, στην αναπνοή δηλαδή, τόσο στους πάσχοντες από καρκίνο, όσο και τους υγιείς, θα αναλυθούν, προκειμένου να διαπιστωθεί αν περιέχουν στοιχεία που σχετίζονται με τον καρκίνο του πνεύμονα. Η εκπόνηση της συγκεκριμένης μεταδιδακτορικής έρευνας, θα συμβάλλει στην προοπτική ανάπτυξης και εφαρμογής αξιόπιστης και πρακτικά εφαρμόσιμης μεθόδου προσυμπτωματικού ελέγχου, με προφανή οφέλη για την δημόσια υγεία, το προσδόκιμο και την ποιότητα ζωής των ασθενών που διαγιγνώσκονται εγκαίρως με καρκίνο του πνεύμονα.   Μελετούν την αναπνοή Το συγκεκριμένο πρόγραμμα βρίσκεται σε ερευνητική φάση, όπως αναφέρει στον ΤΑΧΥΔΡΟΜΟ ο καθηγητής Κωνσταντίνος Γουργουλιάνης, διευθυντής της Πνευμονολογικής Κλινικής, ο οποίος υπογράμμισε ότι είναι πάρα πολύ σημαντικό, διότι γίνεται πολύς λόγος για το «πώς μπορεί να διαγνώσει κανείς έγκαιρα τον καρκίνο του πνεύμονα και να παρακολουθήσει τη νόσο χωρίς επεμβατικές τεχνικές, από τον αέρα που εκπνέει κάποιος». Υπάρχουν πολλές μελέτες για τη σύσταση του αέρα που εκπνέεται από τα πνευμόνια κι αν μπορεί το συγκεκριμένο στοιχείο να χρησιμοποιηθεί στην έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου ή να υποδείξει αν κάποιος ενδέχεται να εμφανίσει καρκίνο του πνεύμονα στο μέλλον. «Είναι αναίμακτη μέθοδος, καθώς ο αέρας που εκπνέεται από τον κάθε εξεταζόμενο συλλέγεται σε ειδικό ασκό και στη συνέχεια γίνονται μετρήσεις» υπογραμμίζει ο κ. Γουργουλιάνης. «Ουσιαστικά έχουμε μια τεχνική μέτρησης και ανάλυσης των στοιχείων του εκπνεόμενου αέρα των ασθενών που έρχονται στην Πνευμονολογική Κλινική για βρογχοσκόπηση. Οι ασθενείς φυσούν σε ειδικό ασκό, που συγκεντρώνονται δύο λίτρα αέρα και στην συνέχεια θα προσπαθήσουμε να συσχετίσουμε αυτούς τους δείκτες με την πιθανότητα ύπαρξης καρκίνου του πνεύμονα. Το πρόγραμμα είναι σε πειραματικό στάδιο. Ο κ. Τσακάλωφ έχει αναπτύξει τη μεθοδολογία και αρχίσαμε να συλλέγουμε δείγματα αέρα από τους ασθενείς», αναφέρει ο διευθυντής της Πνευμονολογικής κλινικής.   Εντοπίζουν δείκτες καρκίνου Ο επιβλέπων και επιστημονικός υπεύθυνος του προγράμματος, Ανδρέας Τσακάλωφ αναπληρωτής καθηγητής Ιατρικής Χημείας του Ιατρικού Τμήματος Πανεπιστημίου Θεσσαλίας αναφέρει από την πλευρά του ότι η μεθοδολογία που ακολουθείται στη συγκεκριμένη έρευνα βασίζεται στην «αέρια χρωματογραφία - φασματομετρία μαζών. Στην αέρια φάση γίνεται διαχωρισμός των ουσιών που μας ενδιαφέρουν και όλων των ουσιών και κατόπιν γίνεται ανίχνευση και ταυτοποίηση με φασματομετρία μαζών, για να προσδιορίσουμε αν υπάρχουν ουσίες που είναι δείκτες καρκίνου». Αντίστοιχες έρευνες πραγματοποιούνται και στο εξωτερικό, αλλά στην Ελλάδα γίνονται για πρώτη φορά. «Τώρα θα ξεκινήσει η κλινική μελέτη, αλλά προς το παρόν έχουμε αναπτύξει την μεθοδολογία για να ανιχνεύσουμε τις ουσίες που μας ενδιαφέρουν και είναι αναγνωρισμένα από βιβλιογραφία, ότι είναι δείκτες καρκίνου. Θα εξετάσουμε ασθενείς που βρίσκονται σε διάφορα στάδια του καρκίνου του πνεύμονα στην Πνευμονολογική Κλινική», επισημαίνει ο κ. Τσακάλωφ. Οι επιστήμονες που μετέχουν στο ερευνητικό πρόγραμμα θα συλλέξουν δείγματα από ασθενείς που βρίσκονται σε διάφορα στάδια της νόσου, προκειμένου να διαπιστώσουν πως διαφοροποιούνται οι ουσίες στον αέρα που εκπνέεται, ανάλογα με την εξέλιξη του καρκίνου του πνεύμονα. Στόχος της έρευνας είναι να παρακολουθήσουν οι επιστήμονες την απόκριση του ασθενή στη θεραπεία, με βάση τα στοιχεία που υπάρχουν από την αναπνοή.   Ενδιαφέροντα δεδομένα Σημαντικό στοιχείο του ερευνητικού προγράμματος είναι ότι η δειγματοληψία γίνεται χωρίς επέμβαση, μόνο με τη λήψη δείγματος του εκπνεόμενου αέρα. Από την εποχή του Ιπποκράτη, σημειωτέον, υπάρχουν μελέτες που αναφέρουν ότι η ποιότητα της αναπνοής ενδέχεται να υποδηλώνει κάποιο νόσημα, γεγονός που εγγράφεται ως σημαντικό τεκμήριο στην όλη προσπάθεια. Όπως επισημαίνεται, εξάλλου, στην ερευνητική πρόταση που υλοποιείται, η ανάλυση του εκπνεόμενου αέρα αναδύεται ως μια πολύ υποσχόμενη, μη επεμβατική, λιγότερο απαιτητική και σημαντικά φθηνότερη μέθοδος για την έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του πνεύμονα. Βασίζεται στην ανίχνευση της εκπνοής χαρακτηριστικών πτητικών οργανικών ενώσεων, που υποδεικνύουν την παρουσία της νόσου. Μεταξύ των μεθόδων ανάλυσης του εκπνεόμενου αέρα, η αέρια χρωματογραφία – φασματογραφία μαζών, αναγνωρίζεται ως μέθοδος αναφοράς κυρίως λόγω της υψηλής ευαισθησίας της και της δυνατότητας να εντοπίζει συγκεκριμένες ενώσεις, ακόμη και σε πολύ χαμηλές συγκεντρώσεις. Ο διαχωρισμός και ποσοτικός προσδιορισμός των στοιχείων της αναπνοής που είναι πιθανοί δείκτες καρκίνου του πνεύμονα, θα πραγματοποιηθεί στο Εργαστήριο Υγιεινής και Επιδημιολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και θα γίνει επικύρωση της αναλυτικής τεχνικής για κάθε αναλύτη σύμφωνα με τις οδηγίες του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων.

Διαβάστε περισσότερα στο: https://www.taxydromos.gr/Topika/315412-anixneyoyn-karkino-apo-thn-anapnoh-shmantikh-ereynhtikh-drash.html