"Ελάτε να γνωριστούμε να κάνουμε
εύκολο το δύσκολο να αγαπήσουμε και να αγαπηθούμε. Αυτός ο κόσμος σε κανέναν δεν ανήκει" Γιουνούς Εμρέ
Ο Αλεβιτισμός αποτελεί μετά τον Σουνιτισμό και τον Σιϊτισμό μια από τις ισχυρότερες και παλαιότερες μυστικιστικές παραδόσεις στο Ισλάμ. Αυτοί αναγνωρίζουν ως πνευματικό ηγέτη τους τον Αλί γαμπρό του Μωάμεθ, δεν είναι φανατικοί κατά των οπαδών των άλλων θρησκειών. Στην Τουρκία είναι περί τα 25.000.000 οι Αλεβί. Ήδη από τον 15ο αιώνα έχουν υποστεί διωγμούς με αποκορύφωμα το 1925 από τον Κεμάλ, η δίωξη συνεχίσθηκε το 1937-1938 με την σφαγή 13.000 στο Ντερσίν.
Το 1978 συνεχίζονται οι σφαγές από τον στρατό. Το ίδιο και το 1980, το ίδιο και το 1993 που κάψανε ζωντανούς 35 Αλεβί στην Σεβάστεια. Τους ίδιους διωγμούς υπόκεινται και από τον Ερντογάν που το 2015 οι νεκροί ανήλθαν στους 107.
Στην Ροδόπη σε ορεινά πομακικά χωριά αυτοαποκαλούνται μπεκτασήδες ή Κιζιλμπάσηδες, ενώ σε ορεινά πομάκικα χωριά του Έβρου Αλεβίτες. Στο νομό Έβρου υπάρχει ο χώρος λατρείας του Σαγίντ Αλί Σουλτάν, είναι το δεύτερο σημαντικότερο ιερό προσκύνημα όλων των Αλεβιτών στον κόσμο, είναι ο Τεκές της Ρούσας.
Οι Αλεβίτες τιμούν τον γαμπρό του Μωάμεθ τον Αλή και η λατρεία τους λαμβάνει χώρα τρεις φορές την ημέρα περισσότερο σε οίκους συναθροίσεων παρά σε τζαμιά. Βασικά χαρακτηριστικά τους είναι η αγάπη και σεβασμός για όλους τους ανθρώπους, ανεκτικότητα απέναντι στις άλλες θρησκείες και τις εθνικές ομάδες, ισότητα ανδρών και γυναικών προσεύχονται όλοι μαζί. Επίσης πιστεύουν στους 12 ιμάμηδες. Τέλειος άνθρωπος για τους Αλεβί είναι αυτός που ασκεί ηθικό έλεγχο στα χέρια του, στη γλώσσα του και αντιμετωπίζει ισότιμα όλους τους ανθρώπους. Ο Αλεβιτισμός συνδέεται με τον Μπεκτασισμό καθώς και οι δύο τιμούν τον Χατζή Μπεκτάς Αλή που τον θεωρούν άγιο.
Στους Αλεβί - Μπεκτασήδες πρέπει να έχουμε υπόψη μας ότι δεν υπάρχει μια ενιαία διοίκηση της θρησκευτικής κοινότητας και άρα υπάρχουν διαφορετικές προσεγγίσεις ως προς την φύση της θρησκείας σε κάθε μέρος. Ακμαία μονή (τεκές) των Μπεκτασήδων με το όνομα Ιρενέ Τεκές υπήρχε μέχρι πριν μερικές δεκαετίες, κοντά στο χωριό Ασπρόγεια Φαρσάλων. Σε αυτό μόναζαν Αλβανοί Μπεκτασήδες.
Ο Τεκές του Σεγίντ Αλί Σουλτάν που βρίσκεται δίπλα στην Ρούσα έχει στην είσοδο επιγραφή που αναγράφεται το 1420 ως έτος ίδρυσης και το 1759 ως έτος ανακαίνισης. Η διδασκαλία του Χατζή Μπεκτάς ήταν απλή. Ο άνθρωπος πρέπει να απαλλαγεί από κάθε ίχνος εγωϊσμού, κατοχής, αλαζονείας. Με το να εξουσιάσει τον εαυτό του γίνεται πραγματικός και μπορεί να συναντήσει τον Θεό, γιατί ο Θεός για τον Χατζή Μπεκτάς, δεν μένει πουθενά αλλού, παρά μόνο στον ίδιο τον εαυτό μας.
Ενδεικτικό της ιδεολογίας των Μπεκτασήδων είναι και οι παρακάτω στίχοι του Γιουνούς Εμρέ (1249-1322) του μεγαλύτερου λαϊκού ποιητή του Μπεκτασισμού. "Ελάτε να γνωριστούμε να κάνουμε εύκολο το δύσκολο, να αγαπήσουμε και να αγαπηθούμε. Αυτός ο κόσμος δεν ανήκει σε κανέναν".
Ο Δερβίσης Μπαμπά Ισχάν αρχηγός των Μπαμπαήδων το 1241-43 οδηγεί τους οπαδούς του στην πρώτη μεγάλη εξέγερση κατά των Σελτζούκων Τούρκων. Συνεχιστές της ιδεολογίας των Μπαμπαήδων θεωρούνται οι Σιΐτες Κιζιλμπάσηδες (Κοκκινοκέφαλοι), με το χαρακτηριστικό κόκκινο καπελάκι τους ή κεφαληδισμό. Οι Κιζιλμπάσηδες αναγνωρίζουν και σέβονται ως θρησκευτικά βιβλία το Κοράνι, την Καινή Διαθήκη και την Πεντάτευχο.
Ο Χατζή Μπεκτάς Αλή 1209-1271 γεννήθηκε στο Χορασάν του Ιράν. Θεωρείται ο πνευματικός ιδρυτής του πολυπληθέστερου και λαοφιλέστερου θρησκευτικού τάγματος Δερβίσηδων των Μπεκτασήδων. Ο Χατζή Μπεκτάς αναγνωρίστηκε ως ένας από τους μεγαλύτερους αγίους της Ανατολής. Το τάγμα αυτό διακρίθηκε για το φιλανθρωπικό του έργο απέναντι σε χριστιανούς και μουσουλμάνους αδιακρίτως.
Αυτός έστειλε τους μαθητές του σε χριστιανικά εδάφη για να διαδώσουν τα πιστεύω των Μπεκτασήδων, λατρεύοντας δε τον γαμπρό του Μωάμεθ ονομάστηκαν και Αλεβίδες. Το τάγμα των Μπεκτασήδων εξαπλώθηκε μέσα στους επόμενους αιώνες σε όλη την Βαλκανική Χερσόνησο (κυρίως Αλβανία) και Μικρή Ασία ιδιαίτερη μεταξύ των αγροτικών πληθυσμών. Εδώ στην Θράκη στους μουσουλμάνους υπάρχει η παροιμία που λέει "όποιος περιμένει στον Τεκέ θα πιεί το αριάνι". Από εδώ καταλαβαίνουμε ότι προσφέρανε φαγητό και αριάνι σε φτωχούς ανθρώπους με σκοπό τον προσηλυτισμό.
Εξέχων Μπεκτασής ήταν και ο Έλληνας (Ρωμιός) αλλαξοπιστώντας αρχιτέκτονας του σουλτάνου τον 16ο αιώνα Μιμάρ Σινάν ο μέγας. Το τάγμα των Μεβλεβή ή Μπεκτασήδων ή περιστρεφόμενων Δερβίσηδων ιδρύθηκε από τον Αφγανό ποιητή Μεβλανά Τζελαλεντίν Ρουμί γεν. το 1207 και σε νεαρή ηλικία ήλθε στο Ικόνιο. Οι Μεβλεβήδες ή Σχολή των Ρούμι, κατά κύριο λόγο κέρδισαν την τάξη των διανοουμένων. Η τελετουργία που τους έκανε διάσημους ήταν ο χορός των Στροβιλιζόμενων Δερβίσηδων που δίνει την ευκαιρία στον χορευτή να οδηγηθεί σε πνευματική έκσταση, η παλάμη του δεξιού χεριού είναι στραμμένη προς τον ουρανό και του αριστερού προς τη γη, κίνηση που συμβολίζει ότι "παίρνουμε από τον Θεό και δίνουμε στους ανθρώπους".
Στους Μπεκτασήδες οι γυναίκες απολαμβάνουν το καθεστώς ελευθερίας και ισότητας ορισμένες τελετουργίες συμπεριλαμβάνουν μουσική και χορό στις οποίες συμμετέχουν από κοινού άνδρες και γυναίκες, κάτι το οποίο ενέπνευσε στους εχθρούς τους να εμφανίζουν ψευδείς φήμες περί οργίων, αιμομιξιών, καπνίσματος χασίς κλπ, από εδώ επικράτησε και το " τεκέ το κάνατε εδώ;".
Παράλληλα από τους Μπεκτασήδες πολλοί άγιοι των χριστιανών λατρεύονται ως μουσουλμάνοι όπως ο Άγιος Γεώργιος, ο Άγιος Χαράλαμπος και ο Προφήτης Ηλίας ή το αντίστροφο. Ο πρωτεϊκός άγιος Khidr των μουσουλμάνων συχνά ταυτίζεται με τον Άγιο Γεώργιο ή τον Άγιο Θεόδωρο, ο Χατζή Μπεκτάς με τον Άγιο Χαράλαμπο και ο Σαρί Σαλτίκ με τον Άγιο Νικόλαο ή τον Άγιο Σπυρίδωνα γι' αυτό οι Αλβανοί Μπεκτασήδες πήγαιναν στην Κέρκυρα να προσκυνήσουν το σκήνωμα του Αγίου.
Στο νομό Ροδόπης έχουμε πολλούς τεκέδες όπως τον Τεκέ του Ποστινπούς Μπαμπά που ήταν Αλεβίτικος Τεκές και ανεγέρθηκε τον 14ο αιώνα, βρίσκεται απέναντι, από την εμπορικό κέντρο Κοσμόπολις και κατεδαφίστηκε το 1989 από τον Δήμο Κομοτηνής, μετά από φωτιά, λόγω του ετοιμόρροπου κτίσματος. Εδώ και μια βδομάδα με πρωτοβουλία της Διαχειριστικής Επιτροπής Μουσουλμανικής περιουσίας της Μουφτείας Κομοτηνής και του άξιου προέδρου της Ισά Σελίμ ανακατασκευάζεται από την αρχή.
Εδώ και πολλά χρόνια οι εκθέσεις του Στέιτ Ντιπάρτμεντ για τα ανθρώπινα δικαιώματα στην Ελλάδα ανέφεραν ότι μέλη της Αλεβίτικης κοινότητας καταγγέλλουν "θρησκευτική παρενόχληση από την πλειοψηφία των Σουνιτών στα χωριά τους" Από πέρυσι όμως σιγά - σιγά οι Αλεβίτες - Μπεκτασήδες στην περιοχή που ζουν γύρω από τον τεκέ της Ρούσας πήραν την κατάσταση στα χέρια τους και οργανώσανε το πανηγύρι στην περιοχή στην οποία μετείχε η πλειοψηφία των τοπικών πληθυσμών. Και αυτό γιατί τα τελευταία χρόνια είχε καπελωθεί το πανηγύρι από τους Σουνίτες με την καθοδήγηση του τουρκικού προξενείου και με όλες τις παρενέργειες.
Στην Ροδόπη υπάρχουν και κάποιες πληθυσμιακές ομάδες ορισμένοι από τους οποίους δίνουν μεγάλη βαρύτητα στους Τεκέδες όπως οι Κιπτοί - γύφτοι που οι πρόγονοί τους ήλθαν από την Αίγυπτο. Επίσης οι Αθίγγανοι του Αλάν Κογιού που οι πρόγονοί τους ήλθαν από την Ινδία.
Ορισμένοι από αυτούς γιορτάζουν στις 6 Μαΐου κάθε χρόνο τον Khidr ή Άγιο Γεώργιο πηγαίνοντας το βράδυ στο παρακείμενο ποτάμι και αφού γεμίσουν μπουκάλια με νερό πλένονται και ραντίζουν το σπίτι τους. Επίσης μαζεύουν λουλούδια που τα βάζουν στην πόρτα του σπιτιού τους. Εκείνη την ημέρα όλες οι οικογένειες έχουν σουβλιστό αρνί ή κατσίκι, τρώνε, πίνουν, χορεύουν με νταούλια και ζουρνάδες φορώντας τα καλά τους ρούχα. Όλοι οι κάτοικοι του Αλάν Κογιού πιστεύουν πολύ στον Τεκέ του Ντεμίρτζελι που βρίσκεται έξω από τον οικισμό της Βέννας. Εκεί πηγαίνουν οι άνδρες τις συζύγους τους όταν έχουν αμφιβολίες ως προς την ηθική τους, εκεί πάντα λένε την αλήθεια, γιατί ακουμπώντας το χέρι τους στον υπάρχοντα τάφο του "μπαμπά" αν πούνε ψέματα ξέρουν ότι θα πάθουν μεγάλο κακό...
Στα νεόκτιστα Σαγγαρίου υπάρχει ακόμα ένας μικρός Τεκές - προσκυνητάρι που τον έχτισε ο φίλος μου Μουμίν Χασάν που απεβίωσε πριν 6 χρόνια, αυτός χώρισε τον Τεκέ στα δύο και στο ένα μέρος έβαλε χαλιά, κομπολόγια και κοράνιο, ζήτησε δε μερικές εικόνες και μια Αγία Γραφή από τον παπά του Αγίου Κοσμά του Αιτωλού, ο οποίος του τα έδωσε και τα τοποθέτησε στον άλλο μισό Τεκέ. Έτσι όπως μου έλεγε ούτε ο Θεός των χριστιανών, ούτε ο Αλλάχ των μουσουλμάνων θα έχει παράπονο.
Ήταν καλός άνθρωπος... Στην οδό Πίνδου εδώ και πάρα πολλά χρόνια υπάρχει ένα μικρό προσκυνητάρι όπου οι Μπεκτασήδες της γειτονιάς ανάβουν κάθε μέρα κεριά, όπως και στην αρχή της οδού Μαραθώνος σε τσιμεντένιες εσοχές που υπάρχουν γύρω από ένα δέντρο. Κατά την παράδοση των Μπεκτασήδων εμφανιζότανε τα βράδια ένας "μπαμπά" ένας σεβάσμιος παππούς με γένια και μακριά μαλλιά. Ένας μικρός Τεκές έχει χτιστεί εδώ και τριάντα χρόνια περίπου πάνω σε πεζοδρόμιο στον Ήφαιστο.
Τεκές υπάρχει και τρία χιλιόμετρα περίπου πάνω από τον Ίασμο δίπλα στον παλιό δρόμο που πηγαίνει προς το Τρίκορφο. Αυτός είναι χτισμένος δίπλα σε υπαίθριο ιερό του Θράκα Ιππέα (βασιλιά Ρήσου). Επίσης Τεκές υπάρχει και δίπλα στον οικισμό του Μωσαϊκού. Τα τελευταία χρόνια οι Μπεκτασήδες Πομάκοι που ήλθαν και διαμένουν στα νεόκτιστα πέριξ της Κομοτηνής λειτουργούν νεκροταφείο στην οδό Αδριανουπόλεως τέρμα πριν τους οίκους ανοχής.
Θυμάμαι τον φίλο μου Αναστάσιο Μαυρίδη καταγόμενο από τους Ασκητές. Αυτός ανέλαβε να αναπαλαιώσει με δικά του έξοδα τον Άγιο Γεώργιο των Πετρωτών. Κάποια μέρα ενώ συνεχιζότανε η αναπαλαίωση του ναού όταν πήγανε το πρωί με τους εργάτες για να συνεχίσουν τις οικοδομικές εργασίες κάποιοι άγνωστοι φανατικοί είχαν τοποθετήσει μέσα στην εκκλησία 3 επιτύμβιες στήλες από μουσουλμανικά νεκροταφεία, ίσως θέλοντας να νομιμοποιήσουν την ιδιοκτησία του Αγίου Γεωργίου ως Τεκέ. Αυτός τότε τις φόρτωσε στο αγροτικό του και τις μετέφερε σε παρακείμενο νεκροταφείο των Πετρωτών και έληξε το συμβάν.
Οι λίγοι Αλεβίδες - Μπεκτασήδες που ζουν στην Ροδόπη και την Θράκη πρέπει να είναι η κορώνα των άλλων μουσουλμάνων, με την ιδιαιτερότητά τους δε αυτή να τύχουν ιδιαίτερης προσοχής και αγάπης από τους μουσουλμάνους και χριστιανούς λόγω του μικρού πληθυσμού και της συρρίκνωσης που υφίστανται από μικτούς γάμους για να μη χαθεί ή αφομοιωθεί αυτό το στοιχείο της μειονότητας.
Πηγή
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Ρίξε και εσύ μια αλήθεια ή ένα ψέμα ή κι ακόμα άλλη μιά αοριστία..