'' ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΝΟΜΑΡΧΙΑ''

Το 1806 εκδίδεται στην Ιταλία από έναν ανώνυμο Έλληνα, ένα βιβλίο με τον τίτλο '' ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΝΟΜΑΡΧΙΑ'', καινοφανές και πρωτοπόρο για την εποχή, αλλά και για την εποχή μας ακόμη, γεμάτο δυστυχώς πικρές αλήθειες, ίσως το ριζοσπαστικότερο βιβλίο που έχει γραφτεί ποτέ για την ελληνική πραγματικότητα και τον ρόλο τον οποίο έπαιξε  κλήρος, στην διαμόρφωση της συνείδησης του Γένους, σε όλη την μακραίωνη πνευματική και πραγματική δουλειά του, από την επικράτηση του χριστιανισμού, μέχρι την επανάσταση του '21.

Διαβάζοντας αυτό το βιβλίο, δεν μπορεί να προσθέσει κανείς τίποτε περις΄΄οτερο, από όσα σε αυτό αποκαλύπτονται:<<  Από τότε λοιπό έως τους 354 μετά Χριστόν, όπου διεμοιράσθη το ρωμαϊκόν βασίλειον εις ανατολικόν και δυτικόν, οι Έλληνες υπόκειντο εις φοβεράν τυρρανίαν και έπαθον ανήκουστα

βάσανα και ταλαιπωρίας από τους διαφόρους σκληρότατους Ιμπεράτορας, όπου η Ρώμη τους έπεμπεν. Δεν ηδυνατο να ελευθερωθώσι από τοιούτον ζυγόν. Από τότε λοιπόν όπου εστερεώθη ο χριστιανισμός, έως τους 1453, αντίς να αυξήσουν τα μέσα της ελευθερώσεως των, φευ!εσμικρύνοντο. Η δεισιδαιμονία και ο ψευδής και μάταιος ζήλος των ιερέων και πατριαρχών, κατακυρίευσαν τας ψυχάς των βασιλέων, οι οποίοι νατί να επιμελούντο εις το να διοικήσωσι τον λαόν, καθώς έπρεπε, άλλο δεν εστοχάζοντο, παρά να φιλονικώσι και να κτίζωσιμ εκκλησιας. Τότε εις την Ελλάδα εφάνησαν τρις κυριότητες, η τυραννία, το ιερατείο και η ευγένεια, αι οποίαι δια ένδεκα αιώνες σχεδόν, κατέφθειραν τους Έλληνας και κατερήμωσαν την Ελλάδα. Η ματαιότης των πατριαρχών και των παππών επροξένησαν το σχήμα ανάμεσον ημών και των Λατίνων, και η δεισιδαιμονία ήνωσεν εις αυτό εν μίσος φοβερόν μέχρι της σήμερον. Αφού, λέγω, το ιερατείον ηθέλησε να ενώση τα εκκλησιαστικά εντάλματα με τους πολιτικούς νόμους, δια να τιμάται εν ταύτω και να ορίζη χωρίς δυσκολίαν, εκατάλαβεν, ότι αναγκαίον ήτο πρότερον να τυφλώση τον λαόν με την αμάθειαν, δια να στερεώση, καλλιότερα τον σκοπόν του και ούτως προσεσπάθησε να εσβήση κάθε σπουδήν εις την Ελλάδα και υπερασπίσθη την αμάθειαν. Αι επιστήμαι, όπου πρότερον ήνθιζον, άρχισαν να μαράνθωσιν, οι διδάσκαλοι εμωράνθησαν, και η αλήθεια με την φιλοσοφία εξωρίσθησαν. Άλλο βιβλίο δεν ευρίσκετο, ειμή τα πονήματα των ιερέων. Κάθε φιλόλογος άλλο δεν ημπορούσε να αναγνώση, ειμή τα θαύματα και τους βίους των αγίων και οι ταλαίπωροι Έλληνες, αγκαλιά και φιλελεύθεροι, υστερημένοι όμως από το φως της φιλοσοφίας έγιναν σχεδόν δούλοι κατά συνήθειαν, μεμεθυσμένοι δε από την αμάθειαν και την δεισιδαιμονίαν, υπήκουον και εφοβούντο τους τυράννους των, χωρίς να ηξεύρουν το διατί. Ένας αφορισμός του αρχιερέως ετρόμαζεν τόσα μιλλιούνια ανθρώπων. Ω δεσιδαιμονία! Πόσον φοβερά είσαι εις τα ανθρώπινα πάθη, και πόσον ουτιδανώσεις την ανθρωπότητα, όταν κυριέυσης τας ψυχάς των απλών και αμθών λαών, οι οποίοι τόσον απομωρώνονται  όπου τρέμουσιν εις την ψευδή λαλιά σου, καθώς τα βρέφη φοβούνται έναν όφιν ξύλιον ή έναν χαλκούν λέοντα! Φευ! Βαβαί της αθλιότητός μας! Οι ιεροκύρηκες, αρχινούν από την ελεημοσύνην και τελειώνουν εις την νηστείαν. Πως θέλεις να ξυπνήσουν οι Έλληνες υπό την ομίχλην της τυραννίας; Οι ιεροκήρυκες οι οποίοι ήτον εις το χρεός να τους αποδείξωσιν την αλήθεια δεν το κάμνουσιν. Αλλά τι αποκρίνονται αυτοί οι φιλόζωοι και αυτόματοι ψευδοκήρυκες: Ο Θεός αδελφοί, μας έδωκε την τυραννίαν εξ αμαρτιών μας, και πρέπει, αδελφοί, μα την υποφέρωμεν με καλήν καρδιάν και χωρίς γογγυσμό, και να ευχαριστηθώμεν εις ό,τι κάμνει ο Θεός! Και ύστερα από τέτοια ξυλολογήματα λέγουν και το ρητόν: ον αγαπά κύριος παιδεύει. Εσείς εφωνάζετε με άκραν ησυχίαν και λέγετε: Αγαπητοί ο Θεός μας έδωκεν την οθωμανική τυραννίαν, δια να μας τιμωρήση δια τα αμαρτήματα μας και παιδεύοντάς μας εις την παρούσαν ζωήν, να μας ελευθερώση μετά θάνατον από την αιώνιον κόλαση. Ω εχθροί της αλήθειας τουτέστιν του Ιησού Χριστού! Δεν βλέπετε, όπου με την κακήν σαν και άτοπον παρηγορίαν υποχρεώνετε τους Έλληνας αντίς να μισήσουν την τυραννίαν και να προσπαθήσουν να ελευθερώθουν, εξ εναντίας να την αγαπώσι, και μάλιστα, να νομίζωνται ευτυχείς πιστεύοντες από απλότητα των, ότι παιδεύονται εις την παρούσαν ζωήν, δια να αποκτήσουν τον παράδεισον; Ιδού λοιπόν ω Έλληνες, όπου αρκετώς απεδείχθη πόσον το σημερινόν ελληνικόν ιερατείον εμποδίζει και κρύπτει την οδόν της ελευθερώσεως των Ελλήνων, και αυτή εστίν η πρώτη αιτία όπου μέχρι της σήμερον ευρισκόμεθα υπό της οθωμανικής τυραννίας.>>

Έτσι λοιπόν μας λέει το ιερατείο. Τετρακόσια χρόνια σκλάβοι γιατί το ήθελε ο Θεός. Και είμαστε και ευχαριστημένοι και από πάνω. Σκλάβοι για τις αμαρτίες μας. Ποιες; Λες και έφταιγε ο λαός επειδή δεν συμφωνούσαν ο πατριάρχης με τον πάπα για το ποιος θα έχει τα πρωτεία και τη μάσα, και άφησαν αβοήθητη οι Δυτικοί την Πόλη, να την παρουν οι Τούρκοι.  Λες και έφταιγε ο διαβόητος καλόγερος την εποχή της Άλωσης καλόγερος Γεννάδιος που ξεσήκωσε τους οπαδούς του παραμονή της άλωσης, εναντιωμένος στην ένωση και στον αυτοκράτορα. Λες και δεν έφταιγε για την άλωση η σκλαβιά, << ο καλοθρεμμένος, γδύστης και αχόρταγος στρατός των 200.000 καλόγερων της κληρικής αυτοκρατορίας, που ανέβαζε και κατέβαζε πατριάρχες και δεσποτάδες, που στρατοπέδευε μόνο στην Κωνσταντινούπολη, την εποχή της άλωσης, αφήνοντας την υπεράσπιση της Πόλης στους 7.000 μισθοφόρους Γεννουάτες και 3.000 στρατιώτες του Παλαιολόγου.   
 Τα ψιλά Γράμματα της Ιστορίας.Θεόδωρος Δημοσθ.Παναγόπουλος