…. Τυχερά και…. Υποχρεωτικά…

Υπήρχαν και τότε, όπως και σήμερα, πλούσιες και φτωχές μητροπόλεις. Κατά μέσο όρο το εισόδημα ενός μητροπολίτη κυμαινόταν γύρω στα 6.000 πιάστρα τον χρόνο. Τα μισά από αυτά τα έδινε στον πατριάρχη, μετά είχε δώρα στον πασά, στον καδή και σε άλλους

Οθωμανούς αξιωματούχους για να έχει την εύνοιά τους. Τα χρήματα αυτά τα κατέθεταν στον δεσπότη οι παπάδες και αυτοί με τη σειρά τους φορολογούσαν τους πιστούς της ενορίας τους με 8 παράδες την κάθε οικογένεια. Αλλά πέρα από τις υποχρεωτικές εισφορές, είχαν και τα τυχερά τους από την τέλεση διαφόρων ιεροτελεστιών. Τα δικαιώματα από τους γάμους, τα βαφτίσια, τις κηδείες, τους αγιασμούς, τους εξορκισμούς, τους αφορισμούς και όλα τα υπόλοιπα ήταν σημαντικά. Για κάθε μία από αυτές τις πράξεις υπήρχε διαφορετική τιμή όπως και σήμερα. Ένας γάμος λ.χ. στοίχιζε από 2 πιάστρα και πάνω και μία βάφτιση ενός πιστού 15 με 20 παράδες, δηλαδή το διπλάσιο της ετήσιας εισφοράς του πιστού. Στις φτωχότερες μητροπόλεις είχαν βρει άλλον τρόπο οι μητροπολίτες για να καλύπτουν τη διαφορά εσόδων από τις πλούσιες. Για παράδειγμα στην Ικαρία και στη Σάμο το εισόδημα του δεσπότη από εισφορές ήταν 2.000 πιάστρα τον χρόνο. Αλλά στα τυχερά που πρέπει να υπολογισθούν και το ποσόν από τις ευλογίες των υδάτων και των κοπαδιών που έκανε στις αρχές Μαΐου κάθε χρόνο. Όλο το τυρί και το γάλα της ημέρας κατά την οποία γινόταν ο αγιασμός το έπαιρνε ο δεσπότης. Έπαιρνε ακόμη δύο ζώα από κάθε κοπάδι.  Αυτοί οι αγιασμοί δεν πρέπει να μας κάνουν εντύπωση. Εδώ σήμερα βλέπουν τα μάτια μας να ευλογούνταν και οι Μερσεντές με ανοιχτά καπώ για να δεχθούν το άγιο μύρο. Αν κάποιος δεν πλήρωνε την εισφορά του τον παρέπεμπαν στον πασά και είναι εύκολο να καταλάβει κανείς τι επακολουθούσε. Όπως και σήμερα που φυλακίζεται κάποιος που δεν πληρώνει τις εισφορές του στο ΙΚΑ ή στο ΤΕΒΕ. Ο δεσπότης όμως της Αθήνας ήταν καλύτερος από όλους. Είχε δίπλα στο σπίτι του φυλακή για όσους δεν ήθελαν να πληρώσουν εκκλησιαστικό φόρο. Σήμερα οι δεσποτάδες έχουν μόνο δικές τους πολεοδομίες, που τις λένε ναοδομίες, δικά τους δικαστήρια και δική τους περιουσία. Δεν έχουν, όμως, και δικές τους φυλακές. Είναι κι αυτό μία πρόοδος . Άλλωστε οι φυλακές έχουν μεγάλο κόστος ανέγερσης και συντήρησης. Τα πράγματα έχουν αρκετά καλυτερεύσει σε σχέση με την περίοδο της οθωμανικής εποχής. Δεν απαιτούν πλέον της εισφορές τους από το ποίμνιό τους μέσω των παπάδων. Για αυτό φροντίζουν με δικές μας δαπάνες οι οικονομικές υπηρεσίες του κράτους, οι οποίες τις τέως υποχρεωτικές εισφορές τος ονομάζουν <<μισθό του κλήρου>> τον οποίο καταθέτουν πλέον κάθε μήνα στον τραπεζικό τους λογαριασμό, ανέξοδα, όμορφα, ωραία, αγγελικά φτιαγμένα χωρίς έννοιες, φασαρίες και τρεξίματα των ποιμένων μας, οι οποίοι δεν έχουν χρόνο να ασχοληθούν με τέτοια πεζά υλικά θέματα, γιατί μεριμνούν και προσεύχονται ημέρα και νύχτα για τη σωτηρία της ψυχής και το άρμεγμα της τσέπης μας!

Από το βιβλίο Τα Ψιλά Γράμματα της Ιστορίας του Θεόδωρου Παναγόπουλου