Η Δύση φοβάται μία Κριμαία

Παρατεταμένο πονοκέφαλο έχει προκαλέσει σε Δύση και Κίεβο η πιθανότητα επανάληψης του σεναρίου της Κριμαίας στις επί το πλείστον ρωσόφωνες και σε αναβρασμό επαρχίες της Ανατολικής Ουκρανίας, παρά τις ρωσικές διαβεβαιώσεις ότι μια προσάρτησή τους δεν προβλέπεται. Η ένταση που επικρατεί σε Λούχανσκ, Ντονέτσκ, Χάρκοβο και Ντνινπεροπετρόφσκ τις τελευταίες εβδομάδες επεκτάθηκε χθες και στην
Οδησσό, όπου σημειώθηκαν συγκρούσεις μεταξύ φιλοευρωπαίων διαδηλωτών (κατά κάποιες πηγές μελών του Δεξιού Τομέα) και υποστηρικτών του υποψήφιου προέδρου Oλεγκ Τσάρεφ που χαρακτηρίζεται φιλορώσος. Από τις συγκρούσεις συνολικά τραυματίστηκαν 7 άτομα. Την ίδια ώρα το Ντονέτσκ και το Ντνινπεροπετρόφσκ επισκέφθηκε χθες ο μεταβατικός πρωθυπουργός της Ουκρανίας Αρσένι Γιάτσενιουκ σε μια προσπάθεια να κατευνάσει τα πνεύματα και να αποδυναμώσει τους αυτονομιστές που έχουν καταλάβει κυβερνητικά κτίρια και έχουν οπλιστεί. Σε δηλώσεις του ο Γιάτσενιουκ που ανέλαβε τα ηνία μετά την αποπομπή της κυβέρνησης Αζάροφ δεσμεύτηκε ότι θα ενισχύσει τις εξουσίες των περιφερειών και των τοπικών αρχών. Παρά όμως την υποχώρηση του Γιάτσενιουκ οι ένοπλοι, που η κυβέρνηση του Κιέβου κατηγορεί ότι δρουν με βάση σχέδιο του Κρεμλίνου για τη διάλυση της Ουκρανίας, δεν άφησαν τα κυβερνητικά κτίρια και συνεχίζουν να ζητούν αυτονομία και δημοψήφισμα, παρά τις «ειρηνευτικές» παρεμβάσεις από πλευράς του ολιγάρχη και πλουσιότερου ανθρώπου της Ουκρανίας Ρινάτ Αχμέτοφ. Σημειώνεται ότι ο Γιάτσενιουκ επανέλαβε τις εκκλήσεις προς τους καταληψίες για παράδοση του οπλισμού που φέρουν, τους οποίους ο αναπληρωτής πρωθυπουργός Βιτάλι Γιάρεμα χαρακτήρισε χθες από το Ντονέτσκ «τρομοκράτες». Από την πλευρά της πάντως η Ρωσία, δια στόματος του υπουργού Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ, ξεκαθάρισε ότι δεν αποδέχεται τις κατηγορίες περί ευρύτερου σχεδίου προσάρτησης ουκρανικών εδαφών. Μάλιστα σύμφωνα με τον Λαβρόφ η Ρωσία θέλει μια Ουκρανία ολόκληρη, η οποία όμως θα σέβεται τις επαρχίες της.

Επιπλέον ο Λαβρόφ ζήτησε συγκεκριμένες νομικές εγγυήσεις για την «ουδετερότητα της Ουκρανίας», υπογραμμίζοντας παράλληλα την πρόθεση της χώρας του να κρατήσει την Ουκρανία μακριά από το ΝΑΤΟ. Τα διπλωματικά τζαρτζαρίσματα της Μόσχας με το ΝΑΤΟ, τις ΗΠΑ και την ΕΕ συνεχίστηκαν και χθες με αφορμή το θέμα της Ανατολικής Ουκρανίας, αλλά και το θέμα του χρέους της Ουκρανίας προς τη Ρωσία για την αγορά φυσικού αερίου.

Χαρακτηριστικές είναι οι δηλώσεις του γενικού γραμματέα του ΝΑΤΟ Αντερς Φογκ Ράσμουσεν, σύμφωνα με τον οποίο η Ρωσία προκαλεί αναταραχές στα ανατολικά της Ουκρανίας και χρησιμοποιεί τη στρατιωτική πυγμή της για να πιέσει να γίνει η Ουκρανία «ομόσπονδο και ουδέτερο κράτος».

Ανταλλαγή πυρών
Από την πλευρά του το ρωσικό ΥΠΕΞ σε σχετική ανακοίνωση κατηγόρησε το ΝΑΤΟ ότι προσπαθεί να χρησιμοποιήσει την κρίση στην Ουκρανία για να προσδέσει τη χώρα στο άρμα του δημιουργώντας μια φανταστική εξωτερική απειλή προσπαθώντας να πείσει τα κράτη-μέλη και να «ενισχύσει τη ζήτηση για την προστασία από τη Συμμαχία». Επιπλέον ο εκπρόσωπος του Βλαντιμίρ Πούτιν Ντιμίτρι Πεσκόφ ανέφερε σε δηλώσεις του ότι οι Ευρωπαίοι ηγέτες δεν έχουν απαντήσει στην πρόσκληση του Ρώσου προέδρου για επείγουσες συνομιλίες για τα χρέη της Ουκρανίας προς τη Ρωσία για την αγορά φυσικού αερίου.

Από την πλευρά του ο Ευρωπαίος Επίτροπος για θέματα Ενέργειας Γκίντερ Ετινγκερ δήλωσε ότι επεξεργάζονται ακόμη ένα σχέδιο για να βοηθήσουν την Ουκρανία να πληρώσει τους λογαριασμούς φυσικού αερίου προς τη Ρωσία. Σε αυτό όπως ανέφερε θα συμβάλουν το ΔΝΤ, η ΕΕ και η Παγκόσμια Τράπεζα και η βοήθεια θα αποτελεί μέρος του δανείου που θα χορηγηθεί στην Ουκρανία. Από την πλευρά του ο υπουργός Ενέργειας της Ουκρανίας Γιούρι Προντάν τόνισε ότι το Κίεβο θέλει να αγοράσει το ταχύτερο δυνατόν αέριο από την Ευρώπη. Ο Ρώσος υπουργός Οικονομίας Αντον Σιλουάνοφ πάντως τόνισε ότι η Ρωσία είναι έτοιμη να συνεργαστεί με τους εταίρους της για την οικονομική βοήθεια στο Κίεβο.

«Βράζει» η βιομηχανική καρδιά της χώρας

Καθώς η Ανατολική Ουκρανία πλέον περνάει στο πρώτο πλάνο της αντιπαράθεσης μεταξύ Ουκρανίας και Δύσης από τη μία πλευρά και Ρωσίας από την άλλη, το ενδιαφέρον αρκετών διεθνών μέσων ενημέρωσης στρέφεται στο πραγματικό διακύβευμα της κόντρας, τη βιομηχανική παραγωγή της περιοχής. Οι περιοχές όπου το τελευταίο διάστημα έχουν σημειωθεί μεγάλες φιλορωσικές διαδηλώσεις, δηλαδή το Λούχανσκ, το Ντονέτσκ, το Ντνινπεροπετρόφσκ και το Χάρκοβο, ζουν κατά κύριο λόγο από μεγάλα εργοστάσια που το μεγαλύτερο ποσοστό της παραγωγής τους το στέλνουν απευθείας στη Ρωσία. Συνολικά στις προαναφερθείσες περιοχές κατοικεί το 28% του πληθυσμού της Ουκρανίας που ανέρχεται σε 46 εκατομμύρια και οι περιοχές αυτές υπολογίζεται σύμφωνα με τα επίσημα στατιστικά στοιχεία ότι καλύπτουν το 50% της βιομηχανικής παραγωγής της χώρας.

Επί παραδείγματι στο Λούχανσκ λειτουργεί το θηριώδες εργοστάσιο της Luganskteplovoz στο οποίο εργάζονται 6.500 εργάτες και το οποίο κατασκευάζει τρένα σχεδόν αποκλειστικά για την κρατική εταιρεία σιδηροδρόμων της Ρωσίας, την OAO Russian Railways.

Περίπου το 70% της συνολικής βιομηχανικής παραγωγής του Λούχανσκ εξάγεται στη Ρωσία. Το Ντονέτσκ είναι η περιοχή όπου λειτουργεί η μεγαλύτερη εταιρεία παραγωγής χάλυβα, η Metinvest, ιδιοκτησίας του πλουσιότερου ανθρώπου της Ουκρανίας, του ολιγάρχη Ρινάτ Αχμέτοφ, η περιουσία του οποίου φτάνει τα 11,8 δισεκατομμύρια δολάρια. Ακόμη πιο σημαντική για τη Ρωσία είναι η περιοχή του Ντνιπεροπετρόφσκ, όπου από το μακρινό 1944 λειτουργεί ένα συμβολικό εργοστάσιο για την αμυντική βιομηχανία της πρώην ΕΣΣΔ, το γνωστό Yuzhmash, στο οποίο έχουν κατασκευαστεί μεταξύ άλλων οι διηπειρωτικοί βαλλιστικοί πύραυλοι πολλαπλών κεφαλών SS-18 Satan. Το εργοστάσιο βρίσκεται ακόμη υπό κρατικό έλεγχο και για την ιδιοκτήτρια κρατική εταιρεία Pivdenmash εργάζονται αυτή τη στιγμή 16.000 εργάτες.

Οσον αφορά τη σχέση της ρωσικής αμυντικής βιομηχανίας με την ουκρανική βιομηχανική παραγωγή, αυτή είναι κάτι παραπάνω από σχέση εξάρτησης, καθώς περίπου το 90% των εξαγωγών της Ουκρανίας σε πολεμικό υλικό εισάγεται από τη Ρωσία. Κάτι τέτοιο δημιουργεί έναν επιπλέον μοχλό πίεσης από πλευράς Ρωσίας, πέραν του θέματος της Ενέργειας, καθώς σύμφωνα με πρόσφατη ενημέρωση που έκανε στον Βλαντιμίρ Πούτιν ο αρμόδιος για τη Βιομηχανία υπουργός, Ντένις Μαντούροφ, η αξία των παραγγελιών από την Ουκρανία που εκκρεμούν υπολογίζεται σε 15 δισεκατομμύρια δολάρια.

Σημειώνεται ότι σύμφωνα με το Κέντρο Razumkov, τα ουκρανικά εργοστάσια κατασκευάζουν σχεδόν όλες τις μηχανές των ρωσικών μαχητικών ελικοπτέρων, περίπου το 50% των πυραύλων αέρος αέρος των μαχητικών αεροσκαφών της Ρωσίας και μια πληθώρα μηχανών για ρωσικά αεροσκάφη και πολεμικά πλοία. Σύμφωνα με αμερικανικά μέσα ενημέρωσης, το Κρεμλίνο εξετάζει αρκετά σοβαρά μετά τις τελευταίες εξελίξεις στην Ουκρανία να παγώσει τις παραγγελίες και να δώσει την παραγωγή σε ρωσικά εργοστάσια, κάτι που θα σημάνει σοβαρά προβλήματα για την Ουκρανία.

ΤΟ ΠΡΟΣΩΠΟ
ΠΕΤΡΟ ΠΟΡΟΣΕΝΚΟ

ΟΛΙΓΑΡΧΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΕΔΡΙΑ
Γνωστός ως «Βασιλιάς της Σοκολάτας», ο Ουκρανός ολιγάρχης και πολιτικός Πέτρο Ποροσένκο, με περιουσία που φτάνει το 1,6 δισεκατομμύριο δολάρια, είναι αυτός που οδηγεί την κούρσα για τις προεδρικές εκλογές του Μαΐου στην Ουκρανία καθώς όλα τα γκάλοπ δείχνουν ότι θα νικήσει τη Σιδηρά Κυρία της χώρας, Γιούλια Τιμοσένκο. Μάλιστα προσφάτως ο Ποροσένκο κάλεσε την Τιμοσένκο να αποσύρει την υποψηφιότητά της, ούτως ώστε να κερδίσει ο ίδιος από τον πρώτο γύρο, κάτι που σύμφωνα με το πολιτικό του γραφείο θα διαλύσει όλες τις αμφιβολίες για το κατά πόσον οι νέες Αρχές της χώρας είναι νόμιμες.

Ο Ποροσένκο έχει μακρά πορεία στην πρόσφατη επιχειρηματική ιστορία της Ουκρανίας (μετά την πτώση της ΕΣΣΔ), αλλά και στην πολιτική ζωή της χώρας. Συγκεκριμένα είναι ο ιδρυτής και ιδιοκτήτης της 18ης μεγαλύτερης σοκολατοβιομηχανίας του κόσμου, της Roshen, την οποία ίδρυσε μετά τις εξαγορές άλλων εταιρειών του κλάδου τη δεκαετία του 1990. Μέχρι το 2001 είχε συνδεθεί με το κόμμα των Σοσιαλδημοκρατών, του Λεονίντ Κούτσμα, ενώ το 2001 ίδρυσε μαζί με άλλους το κόμμα-φάντασμα «Αλληλεγγύη».

Εκτοτε συνεργάστηκε στενά με τον Βίκτορ Γιούσενκο, καταλαμβάνοντας διάφορα σημαντικά δημόσια αξιώματα (επικεφαλής της κοινοβουλευτικής επιτροπής προϋπολογισμού και γραμματέας του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας και Αμυνας), ενώ το 2009-2010 διατέλεσε υπουργός Εξωτερικών. Ο Ποροσένκο συμμετείχε επίσης και στην κυβέρνησης Αζάροφ, ως υπουργός Οικονομικής Ανάπτυξης και Εμπορίου.