Παγκόσμιος συναγερμός για τον Εμπολα

Κατάσταση έκτακτης ανάγκης για τη δημόσια υγεία σε παγκόσμια κλίμακα κήρυξε χθες ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας εξαιτίας της επιδημίας του Εμπολα στη Δυτική Αφρική που έχει σκοτώσει σχεδόν 1.000 ανθρώπους.
Στη διάρκεια έκτακτης συνέντευξης Τύπου, τα στελέχη του ΠΟΥ υπογράμμισαν την ανάγκη για μια «συντονισμένη διεθνή αντίδραση για να αναχαιτιστεί η εξάπλωση
του Εμπολα παγκοσμίως» και τόνισαν ότι ιδιαίτερα οι χώρες της Δυτικής Αφρικής πρέπει να κηρυχθούν σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Επίσης προειδοποίησαν για «ιδιαίτερα σοβαρές συνέπειες» από την περαιτέρω εξάπλωση της επιδημίας δεδομένης της μεταδοτικότητας του ιού.


Πάντως λίγες ώρες αργότερα ο Ευρωπαίος επίτροπος αρμόδιος για την Υγεία, Τόνιο Μπρογκ, εμφανίστηκε καθησυχαστικός λέγοντας ότι «ο κίνδυνος η επιδημία του Εμπολα να φτάσει σε ευρωπαϊκό έδαφος είναι εξαιρετικά μικρός» και ότι η ΕΕ είναι «έτοιμη να τον αντιμετωπίσει» στη μικρή πιθανότητα να πλήξει και τη «γηραιά ήπειρο».

Πρόκειται για τη μεγαλύτερη επιδημία Εμπολα που έχει καταγραφεί από την ανακάλυψη του ιού το 1976. Ξεκίνησε τον Φεβρουάριο στη Γουινέα, σύντομα επεκτάθηκε στη Λιβερία, η οποία έχει κηρυχθεί για 90 ημέρες σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, και τη Σιέρα Λεόνε, που έχει αποκλείσει τις αστικές περιοχές που πλήττονται από τον ιό και απειλεί τώρα να εξαπλωθεί και στη Νιγηρία.

Τα χαρακτηριστικά

Ποια είναι τα χαρακτηριστικά του ιού Εμπολα και της λοίμωξης που προκαλεί; Οι επιστήμονες του Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ΚΕΕΛΠΝΟ) απαντούν σε δέκα κρίσιμες ερωτήσεις.

Τι είναι ο ιός Εμπολα;
1 Ανήκει στην οικογένεια των νηματοϊών ή φιλοϊών, οι οποίοι απαντώνται κυρίως στην υποσαχάρια Αφρική. Πρόκειται κατά βάση για ζωονόσους. Μεταδίδονται, δηλαδή, στον άνθρωπο από ζώα, τα οποία δεν έχουν ακόμη προσδιοριστεί.

Τα τελευταία δεδομένα, ωστόσο, υποδηλώνουν την παρουσία των ιών σε πληθυσμούς νυχτερίδων στην Αφρική. Εχουν απομονωθεί τουλάχιστον πέντε διαφορετικά είδη του ιού, εκ των οποίων τα τέσσερα προκαλούν πολύ σοβαρή νόσο στον άνθρωπο.

Γιατί έχει διογκωθεί το πρόβλημα στην Αφρική;
2 Οι επιδημίες της νόσου στην Αφρική συνήθως μεγεθύνονται από τη δευτερογενή μετάδοση μέσα στα νοσοκομεία, τη χρήση βελόνων πολλαπλές φορές χωρίς αποστείρωση και την έλλειψη κατάλληλων μέσων ατομικής προστασίας για το ιατρονοσηλευτικό προσωπικό.

Ο εργαστηριακός έλεγχος έχει δείξει γονιδιακή ομοιότητα του στελέχους του ιού με το στέλεχος που είχε προκαλέσει την επιδημία το 2009 στο Κογκό.

Πόσο σοβαρή είναι η λοίμωξη που προκαλείται;
3 Η πλειονότητα των κρουσμάτων αφορά τις ηλικίες 15 έως 59 ετών και η θνησιμότητα κυμαίνεται από 50% έως 90% στις καταγεγραμμένες επιδημίες της Αφρικής. Προς το παρόν, δεν υπάρχει εμβόλιο ή ειδική θεραπεία.

Ποια είναι σήμερα η εικόνα της επιδημίας;
4 Τον Φεβρουάριο ανακοινώθηκε επιδημία ιογενούς αιμορραγικού πυρετού από ιό Εμπολα στη Γουινέα της Δυτικής Αφρικής. Μέχρι τις 4 Αυγούστου είχαν αναφερθεί 1.711 κρούσματα συμπεριλαμβανομένων 932 θανάτων στην ευρύτερη αυτή περιοχή της αφρικανικής ηπείρου. Στη Σιέρα Λεόνε έχουν καταγραφεί 691 κρούσματα και 286 θάνατοι, στη Λιβερία 516 κρούσματα και 282 θάνατοι, στη Γουινέα 495 κρούσματα και 363 θάνατοι και στη Νιγηρία εννέα κρούσματα και ένας θάνατος.

Πόσο πιθανή είναι η απομόνωση κρούσματος στην Ελλάδα;
5 Με βάση τις εκτιμήσεις του ΚΕΕΛΠΝΟ, η Ελλάδα εμφανίζει χαμηλό βαθμό επικινδυνότητας σε ό,τι αφορά τον κίνδυνο εισόδου του ιού.

Η χώρα μας δεν έχει απευθείας αεροπορική σύνδεση με τις χώρες όπου ενδημεί ο ιός.

Τι γίνεται με τους μετανάστες;
6 Οι υπηρεσίες του ΚΕΕΛΠΝΟ πραγματοποιούν προληπτικούς ελέγχους στον μεταναστευτικό πληθυσμό.

Για τους ήδη φιλοξενούμενους σε Κέντρα Υποδοχής, η κατάσταση κρίνεται από τους ειδικούς ελεγχόμενη.

Για τους παράνομα εισερχόμενους στη χώρα το ποσοστό αφίξεων από τις «ύποπτες» χώρες είναι από απειροελάχιστο έως μηδενικό (ένας μετανάστης ανά 6.500 πρόσφατες αφίξεις).

Σε κάθε περίπτωση, οι αρμόδιες αρχές υποδοχής (Λιμενικό, Υγειονομικές Μονάδες, Τοπική Αυτοδιοίκηση), έχουν ήδη ενημερωθεί μέσω συστηματικών οδηγιών από το ΚΕΕΛΠΝΟ και το υπουργείο Υγείας.

Πώς μεταδίδεται ο ιός;
7 Ο ιός μεταδίδεται από άτομο σε άτομο μέσω της στενής επαφής με αίμα, εκκρίσεις, άλλα σωματικά υγρά ή ιστούς ασθενών ή και νεκρών σωμάτων, μέσω επαφής με μολυσμένα ιατρικά εργαλεία και αντικείμενα και τη σεξουαλική επαφή για διάστημα έως και επτά εβδομάδες μετά την ανάρρωση.

Μεταδίδεται, επίσης, στον άνθρωπο μέσω επαφής με ζωντανά ή νεκρά ζώα, όπως πίθηκοι, χιμπατζήδες, αντιλόπες και νυχτερίδες. Δεν έχει τεκμηριωθεί αερογενής μετάδοση.

Ποιός είναι ο χρόνος επώασης;
8 Κυμαίνεται από δύο έως 21 μέρες, αλλά συνήθως είναι οκτώ έως δέκα μέρες.

Ο ιός Εμπολα δεν μεταδίδεται κατά τη διάρκεια του σταδίου της επώασης.

Με ποια συμπτώματα εκδηλώνεται η λοίμωξη από τον ιό Εμπολα;
9 Εκδηλώνεται συνήθως με αιφνίδια έναρξη πυρετού, πόνων στους μυς, αδυναμία, πονοκέφαλο και πόνο στον φάρυγγα.

Το επόμενο στάδιο περιλαμβάνει εμετούς, διάρροια, εξάνθημα, νεφρική και ηπατική ανεπάρκεια.

Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι ασθενείς παρουσιάζουν μαζική αιμορραγία και στο τελικό στάδιο πολυοργανική ανεπάρκεια.

Ποια τα μέτρα πρόληψης κατα του ιου
10 Η βασική σύσταση των επιστημόνων είναι να αποφεύγονται προς το παρόν τα ταξίδια στις χώρες της δυτικής Αφρικής, όπως η Γουινέα, η Λιβερία, η Σιέρα Λεόνε και η Νιγηρία, εφόσον δεν συντρέχει σοβαρός λόγος.

Σε περίπτωση που θεωρηθεί ανέφικτη αυτή η επιλογή, θα πρέπει να λαμβάνονται αυστηρά μέτρα προφύλαξης στη χώρα προορισμού για την αποφυγή μόλυνσης από τον ιό.

Τα μέτρα αυτά είναι η αποφυγή επαφής με οποιουδήποτε τύπου βιολογικό υλικό (ιστοί, αίμα, σπέρμα, σάλιο) και μολυσμένα αντικείμενα. Προφυλαγμένη σεξουαλική επαφή, αποφυγή κατανάλωσης κρέατος των άγριων ζώων.

Κινητοποίηση στην Αθήνα για ύποπτα περιστατικά

Κινητοποίηση έχουν σημάνει στις ελληνικές υγειονομικές υπηρεσίες άνθρωποι που σπεύδουν στις υγειονομικές υπηρεσίες δηλώνοντας ότι έχουν προσβληθεί από τον ιό Εμπολα.

Οι περισσότεροι από αυτούς έχουν ταξιδέψει πρόσφατα σε αφρικανικές χώρες ή είναι μετανάστες, οι οποίοι έχουν «ύποπτα» συμπτώματα και παραπέμπονται για εξέταση, όπως έχει ζητήσει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ).

Οι λοιμωξιολόγοι εξέτασαν χθες τουλάχιστον δύο περιστατικά, τα οποία ήταν εξαρχής μειωμένης επικινδυνότητας να φέρουν τον ιό.

Πρόκειται για έναν Ελληνα ο οποίος ήρθε από το Λάγος της Νιγηρίας και έναν ακόμα Ελληνα πολίτη ο οποίος ήρθε από τη Λιβύη.

Το δεύτερο περιστατικό διαγνώστηκε με ελονοσία, ενώ εκτιμάται ότι το ίδιο ισχύει και στην πρώτη περίπτωση.

Επιστήμονες του ΚΕΕΛΠΝΟ σχολίαζαν χθες στο «Εθνος» ότι έχουν κατακλυστεί από «ύποπτα» περιστατικά, τα οποία αποδεικνύεται ότι δεν φέρουν τον ιό. Υπάρχει -σημειώνουν- αυξημένη ανησυχία. Οποιος έρχεται από αφρικανική χώρα και εμφανίσει λίγο πυρετό, σπεύδει στις υπηρεσίες δηλώνοντας ότι ενδέχεται να έχει προσβληθεί από τον ιό Εμπολα.

Η διαδικασία που ακολουθείται είναι να απομονώνονται σε ειδικούς θαλάμους νοσοκομείων, μέχρι να ολοκληρωθούν οι εργαστηριακές εξετάσεις. Οι επιδημιολόγοι, πάντως, εκτιμούν ότι η χώρα μας διατρέχει μικρό κίνδυνο, καθώς δεν υπάρχει απευθείας αεροπορική σύνδεση με τις χώρες όπου ενδημεί ο ιός.