Η Βαρκελώνη ρίχνει το γάντι στη Μαδρίτη

 

Εντεκα ημέρες μετά το «όχι» που είπαν οι Σκοτσέζοι στην ανεξαρτησία, οι Καταλανοί γίνονται οι επόμενοι... Σκοτσέζοι μετά το διάταγμα που υπέγραψε το Σάββατο ο πρόεδρος της Καταλονίας, Αρτούρ Μας, για τη

διεξαγωγή δημοψηφίσματος στις 9 Νοεμβρίου για την ανεξαρτητοποίηση της Καταλονίας από την Ισπανία.

Η κίνηση αυτή του Μας, που βάζει την Καταλονία σε τροχιά ανοιχτής σύγκρουσης με την κεντρική κυβέρνηση του Μαριάνο Ραχόι, έρχεται οκτώ μέρες αφότου η Βουλή της Καταλονίας υπερψήφισε με μεγάλη πλειοψηφία, 106 ψήφους υπέρ έναντι 28 κατά, νόμο που επέτρεπε τη διενέργεια δημοψηφίσματος ανεξαρτησίας. Αντί για τον όρο «δημοψήφισμα», η Βουλή χρησιμοποίησε τον όρο «διαβούλευση».

Η «Καταλονία θέλει να μιλά, θέλει να ακούγεται και θέλει να ψηφίζει», επεσήμανε ο Μας υπογράφοντας το διάταγμα, τονίζοντας πως η «Καταλονία έχει το δικαίωμα να αποφασίζει το πολιτικό της μέλλον».

Οι ερωτήσεις (διατυπωμένες την καταλανική και την ισπανική γλώσσα) στις οποίες θα κληθούν να απαντήσουν οι Καταλανοί θα είναι δύο: «Επιθυμείτε η Καταλονία να είναι κράτος;» Κι αν η απάντηση είναι θετική, η δεύτερη ερώτηση θα είναι: «Επιθυμείτε αυτό το κράτος να είναι ανεξάρτητο;»

Το «δημοψήφισμα είναι αντισυνταγματικό και για αυτό δεν θα γίνει», ήταν η κατηγορηματική απάντηση της κεντρικής κυβέρνησης στην απόφαση του Καταλανού προέδρου να προκηρύξει δημοψήφισμα ανεξαρτησίας, διά στόματος της αντιπροέδρου της, Σάενθ ντε Σανταμαρία. «Επαφίεται σε όλους τους Ισπανούς να αποφασίσουν τι είναι η Ισπανία και πώς οργανώνεται» και «κανείς δεν είναι πάνω από τη βούληση του ισπανικού λαού».

Η Βαρκελώνη ρίχνει το γάντι στη Μαδρίτη

Εξάλλου, η κεντρική κυβέρνηση έχει επανειλημμένως τονίσει πως οποιαδήποτε περιφερειακή ψήφος για ανεξαρτησία θα ήταν αντισυνταγματική σύμφωνα με το άρθρο 8 του Συντάγματος του 1978, που διακηρύττει το αδιαίρετο της ισπανικής ενότητας και την προστασία της από τις ισπανικές ένοπλες δυνάμεις, ενώ επιπλέον προβλέπει ότι σημαντικά ερωτήματα πρέπει να θέτονται σε όλους τους Ισπανούς και μόνο τότε μπορεί να διεξαχθεί δημοψήφισμα.

Σήμερα θα συνεδριάσει εκτάκτως το υπουργικό συμβούλιο προκειμένου να εξετάσει έφεση κατά του διατάγματος την οποία θα υποβάλει στο Συνταγματικό Δικαστήριο, το οποίο είναι αρμόδιο να κρίνει αν μπορεί να γίνει το δημοψήφισμα.

                Η προσφυγή θα αναστείλει αμέσως την ισχύ του διατάγματος για τη διαβούλευση εν αναμονή της απόφασης του δικαστηρίου, το οποίο, όπως όλα δείχνουν, θα ακυρώσει το διάταγμα και τον καταλανικό νόμο βάσει του οποίου εκδόθηκε.

ΣΟΣΙΑΛΙΣΤΕΣ

Νέες εξουσίες στις περιφέρειες

Το Σοσιαλιστικό Κόμμα, που υποστηρίζει τη θέση της κυβέρνησης για το δημοψήφισμα, προωθεί σχέδιο το οποίο προβλέπει αναθεώρηση του Συντάγματος που θα δίνει μεγαλύτερες εξουσίες στις περιφερειακές κυβερνήσεις. Οπως έχει τονίσει ο ηγέτης του κόμματος, Π. Σάντσεθ, «αν δεν υπάρξει δημοψήφισμα, θα αντιμετωπίσουμε την οργή των Καταλανών, και μόνο ένα νέο Σύνταγμα θα μπορεί να κατευνάσει αυτά τα συναισθήματα».

Η Βαρκελώνη ρίχνει το γάντι στη Μαδρίτη

ΑΝΑΛΥΤΕΣ

Η οικονομική κρίση ενίσχυσε το κίνημα της ανεξαρτησίας

Τα κινήματα που ζητούν την ανεξαρτησία έχουν ενδυναμωθεί με τα χρόνια, ιδίως από το 2010, οπότε το Συνταγματικό Δικαστήριο τροποποίησε το καθεστώς της αυτονομίας, αποσύροντας την αναγνώριση του καταλανικού «έθνους». Και πράγματι ενώ εκείνη τη χρονιά, μόλις το ένα πέμπτο των Καταλανών υποστήριζε την ανεξαρτησία, τέσσερα χρόνια αργότερα, ο αριθμός τους έφτασε περίπου το 50%, σύμφωνα τουλάχιστον με στοιχεία του Καταλανικού Κέντρου Δημοσκοπήσεων.

Αλλωστε, μόλις πριν από δύο εβδομάδες, 1,8 εκατ. κόσμου διαδήλωσε στη Βαρκελώνη υπέρ της διεξαγωγής δημοψηφίσματος.

Αρκετοί αναλυτές εκτιμούν πως η επιθυμία για ανεξαρτησία συνδέεται άμεσα και με την οικονομική κρίση. Το 10% του ακαθάριστου εθνικού προϊόντος της Καταλονίας, ποσό 20 δισεκατομμυρίων ευρώ, διοχετεύεται υπό μορφή επιβολής διαφόρων φόρων στην κεντρική κυβέρνηση και από αυτό το ποσό δεν επιστρέφεται σχεδόν τίποτα υπό μορφή επενδύσεων στην Καταλονία ή ως παροχές κοινωνικών υπηρεσιών.

Και με την κρίση και με το χρέος να έχει φτάσει τα 57 δισ. ευρώ, που έχει οδηγήσει σε σημαντικές κοινωνικές περικοπές την κυβέρνηση, οι Καταλανοί πιστεύουν πια πως οι φόροι που εισπράττει η Μαδρίτη συνιστούν στην ουσία δημοσιονομική λεηλασία.

Πάντως, ακόμα και αν έχει μεγάλο μέρος του πληθυσμού με το μέρος του, ο Αρτούρ Μας θα βρεθεί αντιμέτωπος με μια δικαστική απόφαση που σχεδόν σίγουρα δεν θα επιτρέπει δημοψήφισμα και υπό πίεση από το αριστερό αποσχιστικό κόμμα Δημοκρατική Αριστερά Καταλονίας (ERC) που τον καλεί να αψηφήσει την απόφαση και να προχωρήσει σε δημοψήφισμα, όποτε ίσως προκηρύξει πρόωρες εκλογές για να βγει από το αδιέξοδο.

Ανυπακοή

Ο αρχηγός πάντως, του ERC, Οριόλ Χουνκέρας έχει ήδη δηλώσει πως οι Καταλανοί πρέπει να σκεφτούν την κοινωνική ανυπακοή, όπως «ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ», αν η κεντρική κυβέρνηση τους αρνηθεί την ευκαιρία να ψηφίσουν.

Σε περίπτωση πρόωρων εκλογών, το ERC θα μπορούσε να αυξήσει τη δύναμή του, η οποία ήδη από τις εκλογές του 2012 ήταν ενισχυμένη καθώς το κόμμα απέσπασε 21 έδρες στο Κοινοβούλιο από 10 που είχε προηγουμένως.

ΧΡΟΝΙΚΟ

1931: Δημιουργήθηκε η τοπική κυβέρνηση της Καταλονίας, η Generalitat υπό την ηγεσία της Επαναστατικής Αριστεράς της Καταλονίας.

1938-9: Οι φασιστικές μονάδες του Φράνκο καταλαμβάνουν την Καταλονία. Η αντίσταση των Δημοκρατικών καταρρέει σε όλη την Ισπανία. Στα χρόνια του Φράνκο, απαγορεύονται τα καταλανικά και χιλιάδες αγωνιστές εκτελούνται ή εξορίζονται.

1979: Δόθηκε στην Καταλονία καθεστώς αυτονομίας, αναγνωρίζεται ως «εθνος» και τα καταλανικά γίνονται επίσημη γλώσσα μαζί με τα ισπανικά.

2006: Αναθεώρηση του καθεστώτος της αυτονομίας έδωσε στην Καταλονία μεγαλύτερες εξουσίες και οικονομική αυτονομία.

2010: Το Συνταγματικό Δικαστήριο τροποποίησε το καθεστώς της αυτονομίας της αποσύροντας την αναγνώριση του καταλανικού «έθνους».

2012: Η Μαδρίτη αρνήθηκε να αποδώσει στην Καταλονία μεγαλύτερη αυτονομία στην είσπραξη και διαχείριση των φόρων κι ο Αρτούρ Μαρ δεσμεύτηκε να διοργανώσει δημοψήφισμα.

2013: Το Κοινοβούλιο της Καταλονίας ενέκρινε με μεγάλη πλειοψηφία τη διακήρυξη για την ανεξαρτησία της, που άνοιξε τον δρόμο για δημοψήφισμα.

2014: Η ισπανική κυβέρνηση απορρίπτει την πρόταση της καταλανικής Βουλής για δημοψήφισμα τον Νοέμβριο.