ΣτΕ: «Όχι» στην ίδρυση Βουδιστικού ναού στη Χαλκιδική

 

Το Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) απέρριψε την προσφυγή 19 βουδιστών που ζητούσαν την ακύρωση, ως αντισυνταγματικής, παράνομης και αντίθετης στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ) της άρνησης του υφυπουργού Παιδείας να τους χορηγήσει άδεια ίδρυσης και λειτουργίας Βουδιστικού ναού και οργανωμένου βουδιστικού κοινόβιου στην

περιοχή Τραπέζι του Χολομώντα στο δήμο Πολυγύρου Χαλκιδικής.

Οι σύμβουλοι Επικρατείας στην απόφασή τους επισημαίνουν ότι ναι μεν από το Σύνταγμα και τη διεθνή νομοθεσία  είναι επιβεβλημένη η άσκηση της θρησκευτικής λατρείας, αλλά υπό τη βασική προϋπόθεση ότι θα εφαρμόζονται και θα τηρούνται απαρέγκλιτα οι νομοθετικοί κανόνες σε όλους τους τομείς (δημόσια ασφάλεια, υγεία, κ.λπ.)

Η υπόθεση

Πρόθεση των βουδιστών ήταν να θέσουν σε λειτουργία «ησυχαστήριο» το οποίο «να προσιδιάζει στις μοναστικές, λατρευτικές και διαλογιστικές παραδόσεις της βουδιστικής θρησκείας», με στόχο να ασχοληθούν με τη μελέτη, την άσκηση και το διαλογισμό της βουδιστικής θρησκείας στο πλαίσιο οργανωμένου κοινοβιακού βίου.

Οι 19 βουδιστές θα είχαν πνευματική καθοδήγηση από θρησκευτικό λειτουργό (επρόκειτο για ένα από τους 19) και δεν θα μπορούσαν να συμμετέχουν όσοι δεν θα ήταν οικότροφοι του κοινοβίου, που δεν θα συμμετείχαν στην κοινοβιακή ζωή.

Μάλιστα, στην αίτηση χορήγησης της σχετικής άδειας λειτουργίας δηλώθηκε ότι ο ευκτήριος οίκος θα είχε τον τίτλο «Κέντρο Βουδιστικών Μελετών Κάρμα Ριγκ Ντρολ Λινγκ».

Οι αρμόδιες αρχές ζήτησαν από τους Βουδιστές να προσκομίσουν την πολεοδομική άδεια, η οποία, ωστόσο, προέβλεπε την κατασκευή συγκροτήματος ιδιωτικών κατοικιών και όχι την κατασκευή ιερού ναού.

Έτσι, η  Νομαρχία Χαλκιδικής σε σχετικό έγγραφο της υπογραμμίζει ότι «δεν επιτρέπεται η μεταβολή της χρήσης των κτιριακών εγκαταστάσεων που περιλαμβάνονται στην επίμαχη οικοδομική άδεια σε ευκτήριο οίκο».

Στο νομαρχιακό έγγραφο αναφερόταν, επίσης, ότι στην επίμαχη περιοχή εκπονείται μελέτη για την τροποποίηση του Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου του δήμου Πολυγύρου και δεν αποκλείεται το ενδεχόμενο να επιβληθούν «περιορισμοί στις επιτρεπόμενες χρήσεις και τους όρους δόμησης», ενώ στις προτάσεις που έχουν μέχρι τώρα υποβληθεί, δεν περιλαμβάνεται στις επιτρεπόμενες χρήσεις η κατασκευή ευκτηρίου οίκου.

Κατόπιν αυτών ο υφυπουργός Εθνικής Παιδείας απέρριψε το αίτημα χορήγησης άδειας λειτουργίας Βουδιστικού ναού, καθώς επιπρόσθετα οι 19 δεν διέμεναν στην περιοχή της Χαλκιδικής, όπως απαιτεί ο νόμος, αλλά μένουν μόνιμα στην Αθήνα και την Θεσσαλονίκη όπου εκεί μπορούν να ασκούν τα θρησκευτικά τους καθήκοντα, αφού υπάρχουν Βουδιστικοί ναοί.

Ακόμα, απερρίφθη το αίτημα γιατί η οικοδομική άδεια αφορά ιδιωτικές κατοικίες και όχι ειδικά κτίρια, όπως είναι ναοί, ευκτήριοι οίκοι, σχολεία, κ.λπ., ενώ επιπρόσθετα στην επίμαχη περιοχή δεν επιτρέπεται η ανέγερση και λειτουργία ευκτηρίου οίκου.

Η κρίση του ΣτΕ

Μετά την άρνηση οι βουδιστές προσέφυγαν στο Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο, που εξέδωσε απόφαση στην οποία επισημαίνεται ότι είναι συνταγματική, σύμφωνη με την ΕΣΔΑ και την εθνική νομοθεσία ως προς το σκέλος εκείνο που προβλέπει ότι για την ανέγερση και λειτουργία ευκτηρίου οίκου ετεροδόξων ή ετεροθρήσκων (σε σχέση με τους Χριστιανούς) απαιτείται η προηγούμενη άδεια του υπουργού Παιδείας και Θρησκευμάτων.

Στην απόφαση τονίζεται στη συνέχεια ότι κατά το Σύνταγμα (άρθρο 13) είναι ελεύθερη η άσκηση της θρησκευτικής λατρείας γνωστής θρησκείας εφόσον δεν προσβάλλονται τα χρηστά ήθη και η δημόσια τάξη. Όμως η Συνταγματική αυτή ελευθερία της θρησκευτικής λατρείας προϋποθέτει ότι θα εφαρμόζεται η νομοθεσία, όπως είναι οι φορολογικοί νόμοι, τα σχέδια πόλεων, η δημόσια υγεία και ασφάλεια, κ.λπ. Παράλληλα, η ανέγερση και λειτουργία θρησκευτικού κτιρίου προϋποθέτει την νόμιμη ανέγερση του κατάλληλου χώρου, σύμφωνα με πολεοδομικές (ΓΟΚ) και άλλες διατάξεις, καθώς και την τήρηση των συνταγματικών χωροταξικών και πολεοδομικών όρων.

Αναφέρεται, επίσης στην απόφαση, ότι:

* δεν μπορεί η Πολιτεία να «καθιστά αδύνατη ή ουσιωδώς δυσχερή την συνταγματικώς κατοχυρωμένη άσκηση της ελευθερίας της λατρείας», αλλά ούτε απαλλάσσεται από την υποχρέωση συμμόρφωσης της προς τις άλλες συνταγματικές επιταγές. Η ανέγερση θρησκευτικών χώρων, σύμφωνα με την πολεοδομική νομοθεσία, μέσα σε ρυμοτομικό σχέδιο πόλης, επιτρέπεται σε περιοχές αμιγούς κατοικίας, γενικής κατοικίας, πολεοδομικού κέντρου και περιοχής τουρισμού-αναψυχής.

*από τον συνδυασμό των διατάξεων του Κώδικα Βασικής Πολεοδομικής Νομοθεσίας, του Κτιριοδομικού Κανονισμού και του Γενικού Οικοδομικού Κανονισμού δεν επιτρέπεται να μεταβάλλεται η οικοδομική άδεια του κάθε κτιρίου χωρίς προηγούμενη άδεια της αρμόδιας τοπικής Πολεοδομικής Υπηρεσίας, αναφέρεται στην δικαστική απόφαση. Από τις ίδιες πολεοδομικές διατάξεις προκύπτει ότι «δεν είναι επιτρεπτή η ίδρυση και λειτουργία ευκτηρίου οίκου, ανεξαρτήτως του αριθμού των ατόμων, για τις λατρευτικές ανάγκες των οποίων προορίζεται να εξυπηρετήσει, σε κτίριο το οποίο έχει, σύμφωνα με την οικεία οικοδομική άδεια, χρήση κατοικίας».

Με βάση αυτές τις παραδοχές το ΣτΕ με την απόφασή του απέρριψε ως αβάσιμους και ως απαράδεκτους όλους τους λόγους που προέβαλα οι 19, τονίζοντας ότι οι ενδιαφερόμενοι «δεν εκωλύοντο» εάν πραγματικά το ήθελαν να επιδιώξουν την μεταβολή της οικοδομικής άδειας με τις νόμιμες διαδικασίες.