Τετάρτη 5 Φεβρουαρίου 2014

Kλεοπάτρα Ζ΄ της Αιγύπτου Μέρος 4ο

Ναυμαχία του Ακτίου.
Αλλά για να πραγματοποιηθούν όλα αυτά έπρεπε να εξοντωθεί το εμπόδιο που ονομαζόταν Οκταβιανός. Η ίδια η πόλη της Ρώμης ήταν διαιρεμένη ανάμεσα στους δύο αντιπάλους, κάτι που εκδηλωνόταν με οδομαχίες. Το χειμώνα του 33 – 32 π.Χ. ο Αντώνιος και η Κλεοπάτρα έμειναν στην Έφεσο, όπου και ο Αντώνιος είχε συγκεντρώσει το στρατό του. Το 32 π.Χ. πήγαν
πρώτα στη Σάμο και έπειτα στην Αθήνα. Από εκεί ο Αντώνιος έστειλε στην Ιταλία ένα γράμμα με το οποίο ανακοίνωνε πως έπαιρνε διαζύγιο από την Οκταβία. Η κίνηση αυτή αποσκοπούσε στο να αναβαθμίσει τη θέση της Κλεοπάτρας από παλλακίδα σε νόμιμη σύζυγό του, τουλάχιστον σε ό,τι αφορούσε τον ελληνορωμαϊκό κόσμο. Τότε, εξοργισμένος ο Οκταβιανός απέσπασε με τη βία από τις Εστιάδες Παρθένες τη διαθήκη που είχε συντάξει ο Αντώνιος και τη δημοσίευσε, για να προκαλέσει την οργή του λαού, μια και εκείνος χάριζε τα πάντα στην Κλεοπάτρα και τα παιδιά της. Κατόπιν κήρυξε επισήμως τον πόλεμο της Ρώμης ενάντια στη βασίλισσα της Αιγύπτου. Ένας αριθμός από Ρωμαίους μεγάλου κύρους πήγαν με το μέρος του Αντωνίου και συντάχθηκαν μαζί του στην Έφεσο. Ωστόσο τον συμβούλευαν για κάποιο διάστημα να κρατήσει απόσταση από την Κλεοπάτρα και να την στείλει πίσω στην Αίγυπτο. Η Κλεοπάτρα οργίστηκε τόσο που εξαιτίας της συμπεριφοράς της παραπάνω από ένας σύμμαχοι του Αντωνίου άλλαξαν στρατόπεδο. Είναι πράγματι περίεργο που μια τόσο έξυπνη γυναίκα υπέπεσε στο σφάλμα του να μην μπορεί να δείξει πλέον αυτοσυγκράτηση. Ωστόσο, όντας πλέον στα τριάντα επτά της, η Κλεοπάτρα είχε περάσει πολλά χρόνια αποκρούοντας επιθέσεις στο πρόσωπό της, προσπαθώντας με νύχια και με δόντια να κερδίσει την εξουσία που πίστευε πως της ανήκε, ώστε είναι πιθανό η υπομονή της να μην είχε τις αντοχές που είχε παλαιότερα.
Η αποφασιστική μάχη ήρθε το Σεπτέμβριο του 31 π.Χ. Πρόκειται για την περίφημη Ναυμαχία του Ακτίου, σε ελληνικά δηλαδή ύδατα. Τον στόλο του Αντωνίου αποτελούσαν τουλάχιστον πεντακόσια πλοία με την ίδια τη βασίλισσα να παρευρίσκεται. Ο Αντώνιος, έχοντας συγκεντρώσει τα στρατεύματά του στον Αμβρακικό Κόλπο, έπρεπε πάση θυσία να σπάσει τον κλοιό που το επέβαλε ο Οκταβιανός. Στις 2 Σεπτεμβρίου 31 π.Χ., πραγματοποιήθηκε η τελευταία μάχη στην ιστορία της αρχαίας Αιγύπτου, όπου η Αίγυπτος παρέταξε τις δυνάμεις της ως ανεξάρτητο κράτος. Η βασίλισσα της δεν ήταν Αιγυπτία και πιθανώς το μεγαλύτερο μέρος του στρατού της συγκροτούσαν άντρες μακεδονικής και γενικότερα ελληνικής καταγωγής, ωστόσο τα πληρώματα πρέπει να απαρτίζονταν από Αιγυπτίους.
Μεσούσης της μάχης οι αιγυπτιακές γαλέρες έπλευσαν μέσα από το μέτωπο του Αντωνίου, αλλά αντί να επιτεθούν στον εχθρό τράπηκαν σε φυγή προς το νότο. Αμέσως μετά από αυτό ο Αντώνιος με το πλοίο του εγκατέλειψαν τη μάχη και τα ακολούθησαν. Σύμφωνα με την άποψη που απορρέει από την αφήγηση του Πλουτάρχου, επρόκειτο για προδοσία εκ μέρους της Κλεοπάτρας. Όταν είδε ότι ο Αντώνιος θα έχανε τη μάχη τον εγκατέλειψε ελπίζοντας πως είχε ακόμη την ευκαιρία για διαπραγματεύσεις με το νικητή. Από την πλευρά του ο Αντώνιος έδρασε από τυφλό πάθος: όταν την είδε να φεύγει έχασε κάθε άλλη σκέψη από το μυαλό του. Ο Δίων Κάσσιος δίνει μια άλλη εκδοχή: ότι επρόκειτο για σχέδιο που είχαν καταστρώσει οι δύο τους. Όταν ο Αντώνιος είδε πως ο στρατός του της ξηράς βρισκόταν σε απελπιστική θέση, συνειδητοποίησε πως μόνη του ελπίδα ήταν να διαφύγει με όσα καράβια μπορούσε να περισώσει, να ανασυντάξει τις δυνάμεις του στην Αίγυπτο και να σκεφτεί νέο σχέδιο δράσης.
Αν πράγματι είχε τέτοιες βλέψεις, αποδείχτηκαν φρούδες ελπίδες. Ο Αντώνιος και η Κλεοπάτρα ξαναμπήκαν στο λιμάνι της Αλεξάνδρειας, οι εξήντα γαλέρες καταστόλιστες σαν να επέστρεφαν από νικητήρια μάχη, έτσι ώστε να παραπλανήσουν το λαό μέχρι τα στρατεύματά του να σιγουρέψουν την εξουσία τους στην πόλη.  Επέστρεψαν στην παλιά τους ζωή των απολαύσεων, αλλά νιώθοντας το επικείμενο τέλος. Τα στρατεύματα του Αντωνίου στις γειτονικές χώρες, στην Κυρηναϊκή και τη Συρία, πέρασαν στο στρατόπεδο του Οκταβιανού. 
Θάνατος της Κλεοπάτρας
Το 30 π.Χ. ο Οκταβιανός Καίσαρ μπήκε στην Αίγυπτο από τη Συρία με το στρατό του χωρίς μεγάλη δυσκολία, καθώς ο Αντώνιος δεν είχε αξιόπιστες δυνάμεις να αντιπαρατάξει. Όταν έφτασε στα τείχη της Αλεξάνδρειας, η Κλεοπάτρα κλείστηκε σε ένα ταφικό μνημείο κάπου στην πόλη δίνοντας στον Αντώνιο την εντύπωση ότι αυτοκτόνησε. Μαζί είχε δύο από τις γυναίκες της, που τα ονόματά τους ήταν Ειράς και Χάρμιον. Ο Αντώνιος κατάφερε χτύπημα στον εαυτό του με το σπαθί του, αλλά δεν πέθανε προτού μπει στο μέρος όπου κρυβόταν η Κλεοπάτρα. Κανείς δεν ξέρει τι συνέβη εκεί παρά μονάχα η βασίλισσα και οι δύο γυναίκες. Όταν οι Ρωμαίοι έφτασαν εκεί βρήκαν απλά το άψυχο σώμα του.
Ο Οκταβιανός εισήλθε σαν κατακτητής στην Αλεξάνδρεια την 1 Αυγούστου 30 π.Χ. Εκεί συναντήθηκε με τη βασίλισσα στο παλάτι των Πτολεμαίων. Αργότερα ειπώθηκε, ότι η Κλεοπάτρα, στο τεσσαρακοστό έτος της ηλικίας της προσπάθησε για άλλη μια φορά να αποπλανήσει τον νέο κατακτητή, αλλά δεν τα κατάφερε μπροστά στην ψυχρή αδιαλλαξία του νεαρού Καίσαρα. Ωστόσο είναι πιθανόν αυτή η εκδοχή της ιστορίας να ήταν παρά ένα μεταγενέστερο κατασκεύασμα με σκοπό να παγιώσει την εικόνα της Κλεοπάτρας ως ξεδιάντροπης πόρνης. Αυτό που είναι σίγουρο είναι πως καθένας τους προσπάθησε να επιβληθεί στον άλλο και πως ο Οκταβιανός δεν επιθυμούσε το θάνατό της, τουλάχιστον όχι προτού την διαπομπεύσει στην Ρώμη ώστε να αποδείξει το θρίαμβό του.
Ο θάνατος της Κλεοπάτρας θα αιχμαλωτίζει πάντα τη φαντασία των ανθρώπων, καθώς απομυθοποιήθηκε στις ταινίες και τα λογοτεχνικά κείμενα. Στην πράξη καλύπτεται από μυστήριο. Το σίγουρο γεγονός είναι πως κάποια μέρα βρέθηκε νεκρή, ντυμένη με τα βασιλικά της ενδύματα. Η ιστορία που κυκλοφόρησε στη Ρώμη τις επόμενες εβδομάδες ήταν ότι κατάφερε να της σταλούν μυστικά μία ή δύο ασπίδες (είδος οχιάς), στις οποίες επέτρεψε να την δαγκώσουν. Η Ειράς επίσης βρέθηκε νεκρή στα πόδια της κυρίας της, ενώ η Χάρμιον στα πρόθυρα του θανάτου. Φίδι δεν βρέθηκε στο δωμάτιο, αλλά την αιτία του θανάτου της φανέρωναν τα μικρά σημάδια από δάγκωμα που βρέθηκαν στο σώμα της.
Τέλος της δυναστείας
Υπήρχε ακόμη ένα αγόρι της δυναστείας εν ζωή, που έφερε το διπλό όνομα Πτολεμαίος ΙΕ΄ Καισαρίων και που είχε ήδη αναγνωριστεί ως βασιλεύς της Αιγύπτου υπό το όνομα Πτολεμαίος ΙΕ'. Πριν το θάνατο της μητέρας του είχε σταλεί κρυφά με τον Έλληνα δάσκαλό του στην Βερενίκη, μια πόλη στην Ερυθρά Θάλασσα. Ο Οκταβιανός κατάφερε να τον παραπλανήσει ώστε να επιστρέψει στην Αλεξάνδρεια, πετυχαίνοντας εύκολα το θάνατο του πιθανού ανταγωνιστή του. Τα παιδιά της Κλεοπάτρας από τον Αντώνιο, ο Αλέξανδρος Ήλιος, η Κλεοπάτρα Σελήνη και ο Πτολεμαίος Φιλάδελφος, εστάλησαν στην Ιταλία, όπου και ανατράφηκαν από την Οκταβία, η οποία ανέλαβε την προστασία όλων των παιδιών που είχε ποτέ αποκτήσει ο Αντώνιος. Όταν μεγάλωσε η Κλεοπάτρα Σελήνη δόθηκε ως σύζυγος στον πρίγκιπα Ιόβα της Νουμιδίας, που είχε λάβει ελληνική παιδεία και μάλιστα είχε τη φήμη πολυγραφότατου λογίου. Οι Ρωμαίοι τον αναγόρευσαν σε βασιλιά της Μαυριτανίας (Μαρόκο) όταν ο θρόνος έμεινε κενός, και σύμφωνα με μια εκδοχή η Κλεοπάτρα Σελήνη πήρε μαζί της και τα αδέρφια της. Μετά το θάνατο και του γιου της από το Ρωμαίο αυτοκράτορα Καλιγούλα χάνονται τα ίχνη του Οίκου των Πτολεμαίων από την ιστορία.
Ο Οκταβιανός Καίσαρ μετέτρεψε την Αίγυπτο σε ρωμαϊκή επαρχία το 30 π.Χ. Εν τούτοις, ο Οκταβιανός – ο οποίος έμεινε στην ιστορία ως ο πρώτος αυτοκράτωρ της Ρώμης με το όνομα Αύγουστος – έκανε την χώρα αυτοκρατορική και όχι συγκλητική επαρχία. Οι ντόπιοι συνέχισαν για άλλα τριακόσια χρόνια να απεικονίζουν στα μνημεία τους τούς ξένους ηγεμόνες τους με τη μορφή Αιγυπτίων βασιλέων και να προσφέρουν τιμές στις αρχαίες θεότητες του τόπου.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Ρίξε και εσύ μια αλήθεια ή ένα ψέμα ή κι ακόμα άλλη μιά αοριστία..